انجام اقدامات فیزیوتراپی برای افرادی که دچار سوختگی وسیع شده‌اند یا سوختگی، مفاصل اصلی بدن آنها را تحت تأثیر قرار داده است ضرورت دارد. سوختگی‌ها باعث سفت شدن پوست، ایجاد اسکار و تغییرات دیگری در پوست می‌شوند به طوری که اشکالاتی در حرکت دادن ناحیه سوخته شده ایجاد می‌شود. در فیزیوتراپی، پزشک به بیمار کمک می‌کند که در دوران بهبودی بهترین تمرینات ورزشی را انجام داده و حجم عضلات خود را بازگرداند. برخی از جنبه‌های فیزیوتراپی مانند ماساژ بافت‌های اسکار (جای زخم) به کاهش درد ناشی از سوختگی کمک می‌کند. فیزیوتراپی یکی از مهم‌ترین بخش‌های درمانی برای افرادی است که دچار سوختگی‌های شدید شده‌اند. بیمارانی که می‌خواهند فیزیوتراپی انجام دهند باید از ثبات پزشکی برخوردار باشند.
اساس کار برنامه توانبخشی پس از سوختگی در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی قصر، مراقبت از زخم‌ها، بهبود دامنه حرکتی، استفاده از پوشش‌های کششی، استفاده از اسپلینت و گچ گرفتن، تقویت عضلات، ارزیابی و مداخلات روانی، مدیریت درد و اقدامات درمانی مانند ماساژ بافت‌های اسکار، اولتراسوندتراپی، شاک‌ویو تراپی، تزریق پی آر پی (PRP) و اوزون درمانی و همچنین برنامه‌های بلند مدت توانبخشی است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تکنیک‌های فیزیوتراپی مناسب برای ترمیم زخم سوختگی و کاهش درد آن، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره ۰۳۱۳۲۳۶۷۴۶۵ – ۰۳۱۳۲۳۳۰۳۸۲ تماس حاصل فرمایید.
توانبخشی فیزیوتراپی
بیماران مبتلا به سوختگی، درد مداومی که در هنگام انجام اقدامات توانبخشی در فرایند درمان آنها تشدید می‌شود را تجربه می‌کنند. فقدان مدولاسیون کافی درد در طول دوره درمان سوختگی می‌تواند کار متخصصین طب فیزیکی را دشوارتر کند. اقدامات فیزیوتراپی به مدیریت درد و تسریع روند از بین بردن جای سوختگی کمک می‌کند. برخی از اقدامات فیزیوتراپی عبارتند از:
روانکاری پوست
روانکاری پوست در زمانی که بیمار به تدابیر درمانی فیزیوتراپی تحت عمل است، بسیار اهمیت دارد. اگر پوست در حال بهبود یا پوست اسکاری در حین انجام حرکات درمانی بیش از حد کشیده شود، می‌تواند به راحتی ترک و شکاف بردارد. با استفاده از روانکاری، رطوبت و انعطاف‌پذیری پوست حفظ می‌شود. متخصصان طب فیزیکی روش‌های روانکاری پوست را به بیماران نشان می‌دهند و کرم‌های مرطوب‌کننده را به آنها توصیه می‌کنند یا تجویز می‌کنند. با استفاده از روانکاری، خارش پوست در حال بهبود کاهش می‌یابد و از بروز ترک‌خوردگی یا پارگی پوست جلوگیری می‌شود.
فشرده‌سازی درمانی
در حین پیشروی فرایند بهبودی، فیبرهای کلاژن اضافی ساخته شدن و ممکن است کلوئیدها یا اسکارهای هایپرتروفیک شکل بگیرند. این اسکارها از فیبرهای کلاژنی ساخته شده و می‌توانند باعث آسیب‌دیدگی عصب‌ها شوند. اسکارهای هایپرتروفیک به خارج از محل سوختگی گسترش نمی‌یابند اما کلوئیدها ممکن است گسترش یافته و دردناک و خارشی باشند. کلوئیدها و اسکارهای هایپرتروفیک، دامنه حرکتی را محدود می‌کنند. فشرده‌سازی درمانی یا استفاده از بانداژ محکم که مخصوص این کار طراحی شده است باعث فشار بر ناحیه سوخته شده می‌شود و از شکل‌گیری کلوئید و اسکارهای هایپرتروفیک جلوگیری می‌کند.
اسپلینت
اسپیلینت می‌تواند از انقباض پوست یا سفت شدن پوست پس از بهبودی جلوگیری کند. اسپلینت جلوی حرکت کردن برخی قسمت‌های بدن را در هنگام انجام تمرینات فیزیوتراپی می‌گیرد که در طول دوران توانبخشی مفید است.
ماساژ اسکار
ماساژ بافت اسکار فرایندی است که در آن بافت‌های اسکار ناشی از سوختگی به آرامی با استفاده از لوسیون ها و روغن‌هایی ماساژ داده می‌شود. ماساژ بافت اسکار می‌تواند درد را کاهش داده و نواحی آسیب‌دیده را منعطف‌تر و انعطاف‌پذیرتر کند. ماساژ اسکار احتمالاً به کاهش ظاهر اسکارها کمک می‌کند، البته تحقیقات در این زمینه هنوز در حال انجام است.
اولتراسوندتراپی
با کمک اولتراسوند تراپی، مفاصل دردناک درمان شده و دامنه حرکتی در هنگام انجام تمرینات درمانی افزایش یافته و قابل‌تحمل‌تر می‌شود. اولتراسوند درمانی می‌تواند به کاهش درد اسکارهای هایپرتروفیک کمک کند.
پلاسمای غنی‌شده با پلاکت (پی آر پی)
در روش درمان با پلاسمای غنی‌شده یا پلاکت (پی آر پی)، پلاکت خون خود بیمار در محل سوختگی تزریق می‌شود. پلاسمای غنی‌شده با پلاکت (پی آر پی)، رگ زایی را تحریک کرده، عروق رو به رشد را افزایش داده و فیبروبلاست ها را تکثیر می‌کند. به علاوه، پی آر پی با شکل‌دهی یک لخته فیبرین به عنوان هموستاتیک عمل می‌کند. همچنین به کار بردن پی آر پی روند بهبود زخم‌ها را هم در بافت نرم و هم در بافت سخت بهبود می‌بخشد.
اوزون درمانی
اوزون‌درمانی برای درمان زخم‌های ناشی از سوختگی به کار برده می‌شود. اوزون؛ میکروسیرکولاسیون را افزایش داده و باعث تسریع روند بهبودی می‌شود. نوروپاتی در بیمارانی که دچار سوختگی شده‌اند مورد غفلت قرار می‌گیرد. اوزون؛ هدایت را در فیبرهای حرکتی و حسی افزایش داده و باعث تسریع روند بهبودی می‌شود. اوزون باعث افزایش تأثیر باکتریواستاتیک، باکتریسیدال و ویروسیدال قوی‌تر شده و مقاومت میکروبیال به آنتی‌بادی‌ها را کاهش داده و بافت تروفیسم را بهبود داده و باعث واکنش‌های آلرژیک نمی‌شود.
شاک‌ویو تراپی
مکانیزم شاک ویو تراپی شامل مکانو ترانس اکشن می‌شود که دران انرژی مکانیکی به انرژی مولکولی یا بیوشیمیایی در بافت‌های زنده تبدیل شده و باعث برخی تغییرات درون‌سلولی می‌شود و در نتیجه درد کاهش یافته و بافت‌ها بازسازی می‌شوند. واکنش‌های هماتولوژی، میکروسکوپی، مولکولی و ایمونولوژی شاک ویو در سلول‌های مختلف و پلاسما باعث کاهش درد و بازسازی بافت‌ها می‌شود. افزایش نفوذپذیری غشای سلولی و تخریب بافت‌های آسیب‌دیده از طریق القا رادیکالی شاک ویو تراپی، شکل‌گیری بافت‌های جدید را افزایش داده و فیبرهای عصبی فاقد میلین که باعث درد می‌شوند را کاهش می‌دهد و ترشح فاکتورهای رشد برای عروق خونی، بافت پوششی، استخوان و کلاژن را افزایش داده و سلول‌های بنیادی را برای تسریع در بهبودی تحریک می‌کند.
میکروواس تراپی
میکرو واس تراپی با استفاده از جریان‌های بسیار کم، میکروسیرکولاسیون را افزایش داده و در نتیجه زخم‌های ناشی از سوختگی به میزان چشمگیری بهبود می‌یابند. استفاده از میکروکارنت یا جریان بسیار کم در میکرو واس تراپی نتایج زیر را به دنبال خواهد داشت:
- تسریع بهبودی یا پمپاژ مؤثر خون از طریق میکروسیرکولاسیون، تخلیه بستر وریدی و افزایش سطح اکسیژن خون
- تحریک رگ‌زایی: این یک حرکت بنیادی برای رشد بافت‌های جدید است و زخم‌های ناشی از سوختگی را در فرایند بهبودی‌ترمیم می‌کند.
- تحریک فعالیت فیبروبلاست: جریان‌های بسیار کم الکتریکی، فعالیت فیبروبلاست ها را در زخم‌های ناشی از سوختگی در مراحل بهبودی به طور مستقیم تحریک می‌کند.
درمان با اکسیژن پرفشار
درمان با اکسیژن پرفشار یک روش درمانی غیرتهاجمی است که در آن بیمار به طور کامل در یک محفظه پرفشار اکسیژن قرار می‌گیرد و فشار درون این محفظه بیشتر از فشار اتمسفر است. در روش درمان موضعی با اکسیژن پرفشار، اکسیژن صددرصد به طور مستقیم به زخم‌های باز و مرطوب تحویل داده می‌شود.
ورزش درمانی
هنگامی که پوست در حال بهبود است، بافت‌های اسکار رشد می‌کنند و پوست منقبض و عضلات سفت می‌شوند. ممکن است پس از خوابیدن یا بلافاصله پس از مدت‌های طولانی بی‌تحرکی، مفاصل خشک شده و خشکی در مفاصل احساس کنید. به مرور زمان، حرکت مفاصل محدود می‌شود و خشکی رخ می‌دهد. انجام تمرینات ورزشی به طور منظم به پیشگیری از سفت شدن و خشک شدن دست‌ها و پاها کمک می‌کند.
هدف از ورزش درمانی حفظ دامنه حرکتی طبیعی، افزایش قدرت و استقامت است. اگر بیمار هوشیار بوده و توانایی انجام تمرینات درمانی را داشته باشد، انجام برنامه تمرینی فعال می‌تواند مؤثر واقع شود. برای بیماران با سوختگی شدید و بدحال، دامنه حرکتی غیرفعال با تأکید بر دامنه کامل حرکتی تجویز می‌شود. در مواردی که دامنه حرکتی به طور کامل قابل‌دستیابی نیست، برنامه تمرینات کششی تجویز می‌شود.