قوس‌ها و فرورفتگی‌هایی که به‌طور طبیعی بر روی ستون فقرات وجود دارند از نظر فیزیولوژیکی برای بدن لازم بوده و وظیفه‌ی آن‌ها، کاهش فشار محوری وارده بر روی ستون فقرات به هنگام نشستن فرد می‌باشد. همچنین این قوس‌ها به هنگام دویدن و راه رفتن باعث وجود انعطاف‌پذیری در ستون فقرات می‌شوند. لوردوز به معنی خمیدگی رو به جلو یا فرورفتگی ستون فقرات می‌باشد. در موارد آسیب‌های ژنتیکی ممکن است این قوس ستون فقرات بیش از مقدار طبیعی و یا کمتر از آن باشد. قوس کمر در کودکان حدود ۱ ساله که سعی می‌کنند بنشینند ایجاد می‌شود.
لوردوز یا گودی بیش از حد کمر بیماری نیست ولی وجود این حالت در بدن می‌تواند حاکی از فشار زیاد بر روی نقاط دیگر بدن باشد که ممکن است باعث ایجاد درد نیز بشوند.
درمان گودی بیش از حد کمر در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی قصر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آموزش حرکت دادن لگن و پایین کمر به شکل مستقل از هم
- آموزش به مغز برای تشخیص زمان‌هایی که قوس کمر شما بیش از حد مجاز شده است.
- تقویت درک بدن از موقعیت خود
- تقویت قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات برای خارج شدن از موقعیت‌های دشوار
- شما باید از حداقل میزان قدرت مرکزی در بدن خود برخوردار باشید تا بتوانید این موقعیت را حفظ کنید.
این امر در کلینیک قصر با درمان دستی و آموزش ورزشها و حرکات اصلاحی مخصوص صورت می‌گیرد و درمان درد توسط تکنیک‌های فیزیوتراپی مانند الکتروتراپی، اوون تراپی و ماساژ درمانی انجام می‌گیرد. جهت مشاوره یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره‌های ۰۳۱۳۲۳۶۷۴۶۵ – ۰۳۱۳۲۳۳۰۳۸۲ تماس حاصل فرمایید.
علل ایجاد گودی کمر
علل ایجاد گودی کمر عبارتند از:
- بیماری نرمی استخوان
- آسیب به مهره‌های کمر
- دررفتگی لگن
- بارداری
- چاقی در ناحیه‌ی شکم
- استفاده از کفش‌های پاشنه‌بلند
- بیماری اسپوندیلیت
- استئوکندروز
- ضایعه‌های عفونی ستون فقرات
- تحلیل رفتن عضلات
- روماتیسم ستون فقرات
علائم گودی کمر
علائم گودی کمر شامل موارد زیر است:
- کمردرد
- برآمدگی شکم و عقب‌رفتگی استخوان لگن
- کشیدگی عضلات کمر
- محدودیت‌های حرکتی در ناحیه‌ی پایین کمر به هنگام خم شدن فرد رو به جلو
عوارض قوس زیاد کمر
- ناپایداری دیسک‌های کمر
- ایجاد فتق در دیسک‌های کمر
- التهاب عضلات کمر
- آرتروز بین مهره‌ای
عوامل ایجاد گودی کمر
اثر منفی بسیاری از بیماری‌ها بر روی ثبات ساختاری ستون فقرات قادر به ایجاد گودی کمر می‌باشد. برخی از علل شایع این وضعیت عبارتند از التهاب دیسک کمر، کیفوز یا قوز، چاقی، پوکی استخوان و اسپوندیلولیستزی.
- التهاب دیسک کمر در دیسک‌های فضای بین مهره‌ای ایجاد می‌شود.
- کیفوز می‌تواند باعث شود تا قوس پایین کمر برای خنثی کردن اثر بیرون‌زدگی بالاتر، بیشتر به سمت داخل متمایل شود.
- چاقی ممکن است باعث شود تا برخی افراد برای حفظ تعادل به سمت عقب خم شوند. این کار اثر منفی بر روی موقعیت بدن خواهد گذاشت.
- پوکی استخوان یک بیماری مربوط به تراکم استخوان است که باعث ضعیف شدن مهره‌های کمر شده و ثبات ساختاری ستون فقرات را در معرض خطر قرار می‌دهد.
- اسپوندیلولیستزی زمانی رخ می‌دهد که یکی از مهره‌ها به سمت جلو سرخورده ولی هنوز با مهره‌های دیگر در ارتباط است. این عارضه معمولاً در ستون فقرات بخش کمر رخ می‌دهد.
تشخیص عارضه‌ی گودی کمر
روش بهترین برای تشخیص گودی و قوس زیاد کمر، عکس‌برداری با استفاده از اشعه ایکس می‌باشد. زمانی که زاویه کمر بیش از ۱۴۵ درجه باشد، گودی کمر در شما تشخیص داده می‌شود. همچنین، انجام یک اسکن MRI از کمر شما نیز ضروری است، زیرا این امر به آشکار شدن خمیدگی‌های پاتولوژیک و پیشگیری از پیامدهای آن‌ها کمک می‌کند.
تشخیص گودی کمر در خانه
- کفش‌های خود را درآورده و پشت خود را به دیوار کنید.
- پشت خود را محکم به دیوار فشار دهید طوری که باسن و شانه‌های شما به دیوار بچسبند.
- از کسی بخواهید تا فاصله‌ی بین دیوار و کمر شما را بررسی کند.
درمان قوس زیاد کمر
انجام روشهای درمانی ترکیبی اهمیت زیادی دارد. این برنامه‌ی درمانی باید شامل دارودرمانی و فیزیوتراپی باشد. همچنین رعایت موارد احتیاطی اهمیت زیادی دارد:
- از پریدن و دویدن خودداری کرده و سعی کنید از پریدن‌های زیاد اجتناب کنید.
- برای کمر خود ورزش‌های سبک انجام دهید.
- به هنگام خوابیدن از تشک‌های طبی مخصوص استفاده کنید.
- از گردنبند طبی استفاده کنید.
- ست‌های مخصوص ورزش‌درمانی را انجام دهید.
- کمر خود را باندپیچی کنید.
دارودرمانی
در صورتی که عارضه‌ی شما ایجاد درد می‌کنید، توصیه‌ی ما استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی به شکل قرص می‌باشد. درد شدید را می‌توان با تزریق ملوکسیکام از بین برد. همچنین می‌توانید از پماد، ژل و کرم‌های مخصوص مانند دولوبن، دیکلوفناک و کتوناد نیز استفاده کنید. گرفتگی‌های عضلانی را می‌توانید با استفاده از داروهای شل کننده‌ی عضلانی خوراکی مثل سیردالود و میدوکالم درمان کنید.
تزریق اپیدورال کورتیکواستروئیدها
تحقیقات نشان داده است که تزریق اپیدورال استروئیدها می‌تواند در کاهش دردهای رادیکولار مؤثر باشد، اگرچه تاکنون تحقیقات کنترل‌شده بالینی انجام نشده است. اثربخشی این تزریقات بیشتر است اگر در هفته‌ی اول پس از شروع عارضه انجام شوند. هدف از انجام این تزریقات، کمک به بیمار در انجام یک برنامه‌ی ورزش‌درمانی و بهبودی سریع‌تر از مرحله‌ی درد و التهاب است. همانند سایر تزریقات، این نوع تزریقات نیز باید به همراه یک برنامه‌ی جامع درمانی شامل ورزش‌درمانی صورت گیرد.
اوزون تراپی
اوزون یک عامل اکسیدکننده‌ی قدرتمند است. زمانی که اوزون به درون دیسک تزریق می‌شود، روند تخریب پلی گلوکوزید را در هسته‌ی دیسک تسریع کرده و با خارج کردن آب دیسک، حجم مواد بیرون زده از آن را کاهش می‌دهد که در نتیجه فشار وارده بر روی عصب کاهش پیدا می‌کند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به بیمار کمک می‌کند تا قدرت، انعطاف‌پذیری و دامنه‌ی حرکتی خود را افزایش دهد. فیزیوتراپیست می‌تواند یک برنامه‌ی ورزشی شخصی‌سازی‌شده برای انجام در خانه را به بیمار ارائه دهد. توصیه می‌شود که فیزیوتراپی همراه با استفاده از بریس‌های مخصوص انجام شود. به نظر می‌رسد که ورزش کردن با تقویت عضلاتی که تعادل ستون فقرات را حفظ می‌کنند، اثر استفاده از بریس را افزایش می‌دهد. به علاوه، توجه به توصیه‌های فیزیوتراپیست در مورد حالت بدن و نحوه‌ی انجام فعالیت‌ها، می‌تواند در درمان لوردوز تا حد زیادی مؤثر باشد.
بریس کمر اصلاح‌کننده‌ی حالت بدن
در نوجوانان می‌توان برای کنترل پیشرفت قوس کمر از بریس‌های مخصوص استفاده کرد.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانییک دوره‌ی ماساژ درمانی برای گودی کمر می‌تواند مفید باشد. این روش، باعث تقویت مجدد عضلات و بهبود تحرک‌پذیری در ناحیه گردن و قسمت پایین ستون فقرات می‌شود. روشهای درمان دستی نیز با کاهش فشار بر روی دیسک‌های بین مهره‌ای و اسپاسم‌های عضلانی، منجر به تقویت گردش خون می‌شوند.
درمان دستی ستون فقرات
درمان دستی به منظور بازیابی تحرک در مفاصل محدود شده به دلیل آسیب‌های بافتی ناشی از حوادث مانند زمین خوردن یا فشار مکرر مانند نشستن در موقعیت و حالت نامناسب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ورزش‌درمانی برای گودی کمر
- فعال کردن عضلات سرینی: این تمرین باعث “بیدار شدن” عضلات سرینی که مسئول صاف کردن پاها هستند می‌شود. این تمرین به شما کمک می‌کند تا لگن خود را به هنگام ایستادن در زیر تنه نگه دارید. این کار باعث کاهش میزان قوس کمر و درمان گودی کمر می‌شود.
- کشیدن عضلات خم کننده‌ی ران: فلکسورها یکی از اصلی‌ترین گروه عضله‌هایی هستند که مسئولیت خم کردن پاها را برعهده دارند. در افرادی که به گودی کمر مبتلا هستند، این عضلات می‌توانند به شدت سفت شده و دچار گرفتگی شوند. با منقبض کردن عضلات سرینی در پشت به هنگام کشیدن عضلات خم کننده‌ی ران، شل شدن این عضلات به شکل بهتری صورت می‌پذیرد.
- تمرین کششی عضله‌ی راست رانی: عضله‌ی راست رانی تنها بخشی از عضله‌ی چهار سر ران است که از جلوی استخوان لگن شروع می‌شود (سه عضله‌ی دیگر تشکیل‌دهنده‌ی چهار سر ران، از بالای پا شروع می‌شوند). بنابراین این عضله نقش خم کنندگی ران را نیز دارد. در نتیجه اکثر افراد مبتلا به عارضه‌ی گودی کمر، دچار گرفتگی عضله‌ی راست رانی نیز هستند.
- لمس انگشتان پا: عضلات ارکتور اسپاین کمر که در دو طرف ستون فقرات قرار دارند تا حد زیادی مسئول ایجاد قوس در کمر می‌باشند. منقبض کردن عضله‌ی راست شکم هم‌زمان با انقباض ارکتورهای کمر باعث شل شدن عضلات پشت خواهد شد.
پیشگیری از ایجاد گودی کمر
- گودی کمر یک عارضه‌ی جدی است که پیشگیری از آن نسبت به درمان آسان‌تر است.
- به عنوان یک راهکار برای پیشگیری ضروری است که ب طور مداوم سبک زندگی خود را تحت نظر داشته، بر روی یک سطح صاف بخوابید و فعال باشید.
- عارضه‌ی گودی کمر را در اولین مراحل آن درمان کنید.
- یک رژیم غذایی مناسب و بدون گوشت، سس تند، الکل، نوشیدنی‌های گازدار و شیرینی‌جات را انتخاب کنید.
- ضروری است که به صورت مداوم حالت بدن خود را تحت نظر داشته باشید.