تنیس البو یا آرنج تنیس‌بازان به عارضه‌ای گفته می‌شود که در طی آن فرد در سمت خارجی آرنج دست خود احساس درد می‌کند. این عارضه زمانی ایجاد می‌شود که تاندون‌های متصل‌کننده‌ی عضلات ساعد به آرنج آسیب دیده باشند. درد ناشی از این عارضه از بازو تا مچ دست انتشار می‌یابد. در صورت درمان نشدن این عارضه، ممکن است فعالیت‌های ساده‌ای مثل چرخاندن کلید در قفل یا باز کردن یک در برای فرد دردناک شوند.
درمان تنیس البو با مدیریت درد شروع شده و پس از تسکین درد، متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی قصر می‌توانند با استفاده از برنامه‌های توانبخشی ازجمله ماساژ درمانی، شاک ویو تراپی، تحریک الکتریکی اعصاب از طریق پوست، اولتراسوند تراپی و ورزش‌های تقویتی و کششی، به شما در مدیریت درد کمک کنند. در صورتی‌که علائم عارضه پس از گذشت ۶ تا ۸ هفته از شروع ورزش درمانی بهبودی پیدا نکنند، ممکن است پزشک شما تزریق کورتیکواستروئید را پیشنهاد کند.
علل ایجاد آرنج تنیس‌بازان
عارضه‌ی تنیس البو ممکن است در اثر موارد زیر ایجاد شود:
- استفاده‌ی بیش‌ازحد: حرکات مکرر مثل چرخاندن آرنج می‌توانند باعث ایجاد پارگی‌های کوچکی در تاندون‌ها شده و منجر به ضعف آن‌ها شوند. استفاده‌ی بیش‌ازحد ممکن است به شکل انجام طولانی‌مدت یک فعالیت و یا انجام شدید یک فعالیت باشد.
- نحوه‌ی انجام فعالیت‌ها: برای مثال ممکن است فرد به هنگام استفاده از یک وسیله یا ابزار، آن را به شکل نادرستی در دست بگیرد.
- وسایل نامناسب: برای مثال ممکن است فرد به هنگام ورزش کردن از وسایل فوق سنگین استفاده کرده و یا از وزنه‌هایی استفاده کند که سایز آن‌ها برای دست او نامناسب باشد.
- حوادث ناگوار: برای مثال یک ضربه‌ی مستقیم به کنار آرنج (اپی کندیل جانبی) و یا زمین خوردن بر روی دست باز می‌تواند باعث ایجاد این عارضه شود.
چه عواملی می‌توانند خطر ابتلا به آرنج تنیس‌بازان را افزایش دهند؟
عوامل خطر برای تنیس البو عبارت‌اند از:
- فعالیت‌هایی که شامل حرکات مکرر ساعد، مچ و انگشتان دست می‌شوند
- روش نامناسب به هنگام انجام برخی فعالیت‌های خاص
- استفاده از تجهیزات نامناسب به هنگام کار کردن، فعالیت‌های روزانه و ورزش کردن
- سن: تنیس البو در افرادی که بین ۴۰ تا ۵۰ سال هستند بیشترین شیوع را دارد
- سابقه‌ی آسیب به تاندون‌ها
علائم آرنج تنیس‌بازان
علایم تنیس البو عموما به صورت تدریجی ظاهر می شوند و علامت اصلی این حالت درد در آرنج است. این درد به صورت یک درد مبهم در بخش خارجی آرنج احساس می شود و ممکن است تا ۲۴ ساعت پس از آسیب از بین برود. همچنین، با گذشت زمان، مدت زمان مورد نیاز برای بهبود درد افزایش می یابد.
درد ناشی از تنیس البو:
- معمولاً در دست غالب ایجاد می‌شود. (دست راست در افراد راست‌دست و دست چپ در افراد چپ‌دست)
- بخش خارجی آرنج را تحت تأثیر قرار می‌دهد (بخشی که نسبت به بدن دورتر قرارگرفته است). زمانی که بر روی این منطقه فشار واردشده و یا فرد یک شئ را گرفته یا می‌چرخاند این درد افزایش می‌یابد.
- ممکن است به هنگام شب افزایش‌یافته و در خواب فرد اختلال ایجاد کند. ممکن است آرنج در صبح دچار گرفتگی شود.
- ممکن است با گذشت زمان و با انجام فعالیت‌های متوسط ایجاد شود. فعالیت‌هایی چون بلند کردن یک لیوان قهوه، چرخاندن در یک بطری یا کلید در قفل، دست دادن با افراد دیگر و حتی روشن کردن خودرو می‌توانند باعث ایجاد این آسیب شوند. حتی ممکن است زمانی که از آرنج خود استفاده نمی‌کنید نیز احساس درد کنید.
بخش‌های خارجی دست، شانه‌ها و گردن نیز ممکن است دچار درد شوند چراکه بدن سعی می‌کند قدرت و تحرک پذیری کاهش‌یافته‌ی آرنج را جبران کند.
تورم به‌ندرت در تنیس البو رخ می‌دهد. درصورتی‌که آرنج شما دچار تورم شده باشد ممکن است به عارضه‌ی دیگری چون آرتروز مبتلا شده باشید.
سندرم تونل رادیال یک نوع گیر افتادگی عصبی نادر است که در برخی از موارد با تنیس البو اشتباه گرفته شده و یا هم‌زمان با آن ایجاد می‌شود.
تشخیص آرنج تنیس‌بازان
پزشک شما معمولاً می‌تواند با گفتگو در مورد علائم، فعالیت‌های روزانه و آسیب‌های سابق، عارضه‌ی تنیس البو را تشخیص دهد. یک معاینه‌ی فیزیکی نیز انجام خواهد شد.
- عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس می‌تواند موارد غیرطبیعی در ساختارهای استخوانی که ممکن است باعث آسیب به بافت‌های نرم (مثل عضلات و تاندون‌ها) شوند را نشان دهد ولی نمی‌توان به وسیله‌ی آن آسیب‌های بافت‌های نرم را با وضوح کامل مشاهده کرد.
- اسکن MRI می‌تواند مشکلات مربوط به بافت‌های نرم مثل عضلات و تاندون‌ها را مشخص کند.
- آرتروسکوپی به پزشک این توانایی را می‌دهد تا درون مفصل را مشاهده کند.
- اسکن استخوان در موارد نادر انجام می‌شود. با استفاده از این روش می‌توان شکستگی‌های ناشی از فشار را مشاهده کرده و بیماری‌های خاصی مثل تومور و عفونت را تشخیص داد.
درمان تنیس البو
استراحت
می توانید برخی از فعالیت ها را متوقف کنید یا تغییر دهید که ممکن است به تندون ها آسیب برساند. همچنین می توانید برای انجام برخی حرکات، تکنیک های جدیدی را امتحان کنید و از وسایلی استفاده کنید که فشار روی عضلات ساعد را کاهش دهند.
سرما و گرما درمانی
بلافاصله پس‌ازاین که احساس درد کردید، از کمپرس‌های سرد به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و چندین بار در روز استفاده کنید. همیشه یک پارچه‌ی نازک بین یخ و پوست خود قرار دهید. همچنین می‌توانید از یک پارچه‌ی گرم استفاده کرده یا دوش آب گرم بگیرید.
دارودرمانی
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs): می‌توانید از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی چون آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده کنید.
- کرم‌های NSAIDs: می‌توانید کرم‌های ضدالتهاب غیراستروئیدی را بر روی منطقه‌ی دردناک استفاده کنید. استامینوفن نیز برای رهایی از درد مفید است.
تزریق کورتیکواستروئید
استفاده از تزریق کورتیکواستروئید می تواند در کوتاه مدت برای کاهش درد مناسب باشد. این روش درمانی معمولا برای افرادی استفاده می شود که پس از ۶ تا ۸ هفته استراحت و توانبخشی هنوز درد دارند. با این حال، استفاده مکرر از کورتیکواستروئیدها ممکن است برای تاندون ها مضر باشد. این مشکل بیشتر زمانی رخ می دهد که تزریقات مکرری در یک سال انجام شود.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
پلاسمای غنی از پلاکت در حال حاضر ازنظر مؤثر بودن در تسریع روند بهبودی بسیاری از مشکلات مربوط به تاندون‌ها مورد بررسی می‌باشد. PRP از خون خود بیمار تهیه می‌شود. این مایع حاوی مقادیر زیادی از پروتئین‌ها به نام فاکتورهای رشد است که برای بهبودی آسیب‌ها ضروری‌اند.
اسپلینت مچ و آرنج
استفاده از اسپلینت های مچ و آرنج می تواند برای درمان تنیس البو مفید باشد. این اسپلینت ها گاهاً برای درمان مشکلات دیگر مرتبط با استخوان ها، مفاصل و تاندون ها نیز استفاده می شوند. با این حال، اسپلینت ها نمی توانند درد را کاهش دهند یا بهبودی آسیب های ناشی از تنیس البو را فراهم کنند.
توانبخشی
این بخش می‌تواند شامل ورزش‌درمانی و دیگر روش‌های فیزیوتراپی برای کاهش درد و افزایش دامنه‌ی حرکتی باشد.
ورزش‌درمانی برای آرنج تنیس‌بازان
تمرینات انجام شده برای انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات دست عبارت‌اند از:
تمرینات ابتدایی برای تنیس البو
۱- تماس انگشت شست با دیگر انگشتان
۲- چرخاندن مچ
۳- برگرداندن دست
تمرینات کششی برای تنیس البو
۱- تمرین کششی برای عضله‌ی خم کننده‌ی مچ
۲- تمرین کششی برای عضله‌ی بازکننده‌ی مچ
تمرینات تقویتی انجام شده برای آرنج تنیس‌بازان
۱- فشار دادن توپ یا جوراب
۲- خم کردن مچ به طرفین
۳- خم کردن مچ به بالا و پایین
۴- انقباض عضله‌ی دو سر بازو
شاک ویو تراپی خارجی
یک نظرسنجی در مورد استفاده از شاک ویو تراپی برای درمان تنیس البو انجام شده است که نظرات مختلفی به همراه داشته است. برخی از مطالعات نشان داده اند که شاک ویو تراپی می تواند بهبودی را در درمان تنیس البو تسریع کند، اما مطالعات دیگر نشان داده اند که این روش درمانی در مقایسه با روش پلاسیبو (تلقینی) هیچ تفاوت درمانی قابل توجهی ندارد.
اولتراسوند تراپی
اولتراسوند تراپی می‌تواند به بهبودی تاندون و از بین رفتن درد کمک کند.
تحریک الکتریکی اعصاب از راه پوست (TENS)
از روش TENS در برخی از موارد و معمولاً به‌عنوان بخشی از فیزیوتراپی، برای درمان تنیس البو استفاده می‌شود.
جلوگیری از تنیس البو
- بهترین راه برای پیشگیری از تنیس البو انجام تمرینات تقویتی و کششی برای عضلات دست است تا این عضلات قدرت و انعطاف‌پذیری کافی برای انجام فعالیت‌ها را داشته باشند.
- حفظ تناسب‌اندام کلی بدن
- استفاده از تکنیک‌های مناسب برای انجام فعالیت‌های مختلف.
- استفاده از ابزارها و تجهیزات متناسب با توانایی‌ها، اندازه‌ی بدن و قدرت بدنی فرد.
- عدم استفاده‌ی بیش‌ازحد از دست و عدم انجام مکرر فعالیت‌هایی که می‌توانند باعث آسیب دیدن تاندون‌ها شوند.
- تقویت عضلات دست، شانه‌ها و بالای کمر برای کمک به کاهش فشار از روی آرنج.
- استفاده از بریس های مخصوص به هنگام انجام فعالیت‌هایی که نیاز به گرفتن اجسام و چرخاندن آن‌ها دارند.