درمان دررفتگی و نیمه دررفتگی مفصل آرنج دست با فیزیوتراپی و ورزش
دررفتگی آرنج بعد از دررفتگی شانه دومین دررفتگی شایع در بزرگسالان است. آرنج مفصلی بسیار پایدار است و نیروی زیادی باید به آن وارد شود تا دچار دررفتگی شود. دررفتگی آرنج زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان‌های متصل به آرنج از هم جدا می‌شوند. سه استخوان مفصل آرنج را تشکیل می‌دهند که عبارت‌اند از استخوان بالای بازو و دو استخوان ساعد یعنی رادیوس زند زبرین و اولنا (زند زیرین). آرنج دررفته در واقع پارگی درجه سه رباط (پارگی یک یا چند رباط) ثابت اطراف مفصل هومرواولنار است. انواع دررفتگی شامل دررفتگی ساده (بدون شکستگی) و دررفتگی پیچیده‌تر (شکستگی‌های مرتبط) است.
علل
دررفتگی آرنج بیشتر به دلیل کشیدگی بیش از حد یا نیروی داخلی خشن و ناگهانی در آرنج است که استخوان اولنا را به عقب می‌کشد. نیروی زیاد قابل توجهی برای دررفتگی آرنج نیاز است. این نوع آسیب زمان انجام ورزش‌هایی که درگیری فیزیکی دارند (فوتبال آمریکایی یا فوتبال) و یا هنگام سقوط از ارتفاع با دست‌باز و کشیده شده (بازیکن بسکتبال) رخ می‌دهد. ورزشکاران دیگر رشته‌ها از جمله کشتی، ژیمناستیک، اسکیت و اسکیت بورد نیز ممکن است این آسیب را تجربه کنند.
علائم
علائم دررفتگی آرنج ممکن است شامل این موارد باشد:
- درد شدید
- ورم
- کبودی
- تغییر شکل آرنج
- مشکل حرکت آرنج
- پالس ضعیف، عدم وجود پالس در مچ دست (صدمه به عروق)
- بی‌حسی یا رخوت دست (آسیب عصب)
اگر آرنجتان دررفته است باید برای تشخیص و درمان مناسب به یک پزشک حرفه‌ای مراجعه کنید.
انواع دررفتگی آرنج
انواع مختلف دررفتگی آرنج که ممکن است رخ دهد:
در کودکان دررفتگی سر استخوان رادیوس شایع‌ترین نوع دررفتگی است. این نوع دررفتگی به عنوان "آرنج دایه" و "سندرم آرنج کشیده شده" نیز شناخته می‌شود زیرا این نوع کشیدگی بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که فرد بزرگسال با گرفتن بازوهای کودک می‌خواهد او را بچرخاند.
در نوجوانان و بزرگسالان جوان دررفتگی خلفی اولنا شایع‌ترین دررفتگی آرنج است که بسته به تعداد استخوان‌های درگیر ممکن است آسیب بسیار جدی باشد. دررفتگی پیچیده ممکن است پایان زندگی حرفه‌ای یک ورزشکار باشد.
عوارض
عارضه‌ی مهم دررفتگی آرنج این است که اعصاب و عروق خونی به دلیل اختلالات استخوانی به خطر می‌افتند. اگر ضربان در مچ و دست وجود ندارد، دررفتگی نیاز به درمان فوری دارد تا یکپارچگی و بافت عضلات و دیگر ساختارهای بافت نرم حفظ شود.
تشخیص
پزشک بازوی بیمار را برای بررسی تورم، تغییر شکل و حرکت بررسی می‌کند. قسمت پایین بازو و دست نیز باید از نظر دما و رنگ بررسی شود. دست سرد، سفید یا آبی کمرنگ نشان می‌دهد که احتمالاً نشان دهنده این است که یک عصب یا عروق خونی به دام افتاده یا آسیب‌دیده است. MRI یا اشعه ایکس نیز ممکن است انجام شود. (گاهی اوقات قبل و گاهی پس از جا انداختن)
درمان
جا انداختن و عدم تحرک
در دررفتگی کامل (یا نیمه دررفتگی که هنوز جا نیفتاده است) برای بازگشت آرنج به موقعیت صحیح خود آن را جا می‌اندازند. این کار شامل استفاده از دست برای قرار دادن آرنج در موقعیتی است که استخوان‌ها را مجبور به بازگشت به محل اولیه‌ی خود می‌کند. آرنج بین 1تا 3 هفته بسته به میزان آسیب در یک آویز طبی قرار می‌گیرد و پس از آن یک برنامه توانبخشی باید انجام شود.
استفاده از یخ
استفاده از یخ در پی مصدومیت‌های ورزشی و دررفتگی آرنج به کاهش علائم درد و تورم کمک می‌کند. سرد کردن باعث کاهش جریان خون به محل آسیب و در نتیجه کاهش التهاب می‌شود.
گرم کردن
گرم کردن محل آسیب تنها زمانی باید انجام شود که علائم درد و تورم فروکش کرده است. معمولاً، درد و تورم ناشی از آسیب جزئی پس از یک تا سه روز فروکش می‌کند. وقتی تورم هنوز وجود دارد، توصیه می‌شود که به ادامه استفاده از یخ به‌جای گرم کردن ادامه دهید زیرا که گرم کردن علائم را بدتر می‌کند.
دارو
بیهوشی عمومی یا شل کننده عضلات به ریلکس کردن مفصل برای جا انداختن کمک می‌کند. اگر مسکن مورد نیاز باشد، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (آسپرین و ایبوپروفن) و یا دیگر داروهای ضد درد جزئی (استامینوفن) اغلب توصیه می‌شود.
فیزیوتراپی و توانبخشی
پس از یک دوره بی‌حرکتی آرنج، تمرینات تحرکی ملایم برای افزایش دامنه حرکتی مفصل آرنج باید آغاز شود. هنگامی‌که طیف حرکت تقریباً طبیعی شد، تمرینات تقویتی عضلات اطراف آرنج آغاز می‌شود. آسیب به رباط‌های اطراف نیز همان‌گونه که توضیح داده شد باید درمان شود. چندین گزینه درمان فیزیوتراپی برای دررفتگی آرنج، که ممکن است شامل ترکیبی از موارد زیر باشد، وجود دارد:
- تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS)
- اولتراسوندتراپی
- درمان با لیزر سرد
- درمان دستی مفصل آرنج
- آموزش بیمار در مورد دررفتگی آرنج، هشدارها، مراقبت از خود
- معرفی برنامه‌های توانبخشی برای کار، فعالیت، ورزش خاص
تحریک الکتریکی عصب از (TENS)
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) نوعی از تحریک الکتریکی است. تحریک الکتریکی برای جلوگیری از آتروفی عضلانی در افراد با دررفتگی آرنج استفاده می‌شود و به دست آوردن بخشی از قدرت عضلانی پس از دررفتگی آرنج کمک می‌کند. تحریک الکتریکی عصب (TENS) همچنین به از بین بردن درد آرنج به‌طور موقت کمک می‌کند.
اولتراسوند تراپی
امواج اولتراسوند باعث لرزش بافت اطراف آرنج به‌ویژه بافتهایی که حاوی کلاژن هستند، می‌شود، اولتراسوند درجه حرارت داخل بافت را افزایش می‌دهد و قسمت‌هایی مانند رباط‌ها، تاندون‌ها، بافت اسکار و کپسول فیبری مفصل آرنج را کشش می‌دهد. گرما همچنین درد آرنج و اسپاسم عضله را کاهش می‌دهد و فرایند درمان را تسریع می‌کند.
درمان با لیزر سرد
درمان با لیزر سرد نوع فشرده شده از نوری خاص است. لیزر به پوست و سپس به کوچک‌ترین سلول‌های داخل آرنج نفوذ می‌کند، درد آرنج ناشی از دررفتگی را کاهش می‌دهد، درمان را سرعت می‌بخشد و باعث می‌شود بدن احساس بهتری داشته باشد.
ماساژ درمانی و درمان دستی
درمان دستی بافت نرم یا ماساژ درمانی ممکن است بخشی از درمان فیزیوتراپی برای دررفتگی آرنج باشد که عضلات آرنج را شل، درد آرنج را تسکین و تورم را کاهش می‌دهد.
سایر درمانهای فیزیوتراپی عبارت‌اند از:
- درمان دستی مفصل آرنج
- کشش
- ضربه
- پانسمان
ورزش برای دررفتگی آرنج
تمرینات دامنه حرکتی
طیف وسیعی از تمرینات حرکت برای افزایش یا حفظ انعطاف‌پذیری مفاصل و شل کردن آن‌ها تجویز می‌شود. انواع مختلفی ورزش‌های دامنه حرکتی تجویز می‌شود از جمله:
- تمرینات دامنه حرکتی منفعل
- تمرینات کمکی دامنه حرکتی فعال
- تمرینات دامنه حرکتی فعال
برخی ورزش‌های دامنه حرکتی شامل موارد زیر است:
- سوپینِیشِن یا حرکت کف دست به سمت بالا با کمک دست دیگر
- پرونیشن یا حرکت کف دست به سمت زمین با کمک دست دیگر
- کشیدن دست
- خمیدگی دست
- سوپینِیشِن فعال
- پرونیشن فعال
- آرنج خم، خوابیده به پشت
- فلکسور آرنج
تمرینات تقویتی
شرایط خاص ماهیچه‌ها را ضعیف می‌کند. تمرینات تقویتی بخش مهمی از توانبخشی برای آمادگیِ بازگشت به سطح عملکرد قبلی یا رسیدن به بالاترین عملکرد ممکن است.
- آرنج فلکسور، ایزومتریک
- آرنج اکستانسور، ایزومتریک
- آرنج فلکسور
- آرنج اکستانسور، فعال
- ساعد خمیده به سمت بیرون
- چرخش ساعد به سمت بدن
