اسپوندیلوزیس یا آرتروز ستون فقرات یکی از بیماری‌های فرسایشی است که موجب تحلیل رفتن و تخریب غضروف‌های بین‌مفصلی در ستون فقرات می‌شود. آرتروز کمر موجب نازک شدن غضروف‌ها و دیسک‌های بین مهره‌ای می‌شود. بدون وجود این دیسک‌ها و غضروف‌ها که فشار‌های وارده بر ستون فقرات را جذب می‌کنند، استخوان‌ها بر روی هم فشرده می‌شوند و بین آن‌ها سایش به وجود می‌آید که این موضوع موجب درد التهاب، تورم و خشکی مفاصل می‌شود. بدن شما معمولا سعی می‌کند که به این تغییرات واکنش نشان دهد و با آن مقابله کند اما معمولا واکنش بدن به این وضعیت نیز نتایج مناسب ندارد و موجب تشکیل خارهای استخوانی می‌شود. به طور کلی آرتروز مفاصل بیماری شایعی است و ۹۰ درصد افراد در یک یا تعدا بیشتری از مفاصل بدن خود، این مشکل را دارند.
آرتروز ستون فقرات و کمر یکی از رایج‌ترین دلایل کمردرد می‌باشد که معمولا در سنین بالای ۵۰ سال ایجاد می‌شود. پیگیری جدی و سرسختانه‌ی یک دوره درمان بدون جراحی برای اغلب بیماران بسیار موثر است و موجب می‌شود که دیگر لزومی به انجام جراحی ستون فقرات نباشد.
از جمله روش‌های درمانی که متخصصان طب فیزیکی برای درمان آرتروز کمر استفاده می‌کنند شامل ورزش‌درمانی، آب‌درمانی، ماساژ، لیزرتراپی و ازون‌تراپی و … می‌باشد.
مشاورین ما همواره آماده پاسخویی به پرسش‌های شما درباره کلیه روش‌های درمانی این کلینیک برای بهبود و درمان ناشی آرتروز ستون فقرات و کمر می‌باشند. برای دریافت مشاوره و اطلاع از ساعات کار کلینیک و نیز رزرو نوبت می‌توانید با ما از طریق شماره‌‌های ۰۳۱۳۲۳۶۷۴۶۵ – ۰۳۱۳۲۳۳۰۳۸۲ تماس حاصل فرمایید.
آرتروز ستون فقرات چگونه ایجاد می‌شود؟
آرتروز ستون فقرات یکی از شایع‌ترین علل کمر درد است. آرتر.ز ستون فقرات به معنای تخریب غضروف بین مهره‌ها و همچنین مفاصل فاست در ستون فقرات می‌باشد که این موضوع معمولا موجب درد ستون فقرات در هنگام حرکت دادن مفاصل آن می‌شود. با بروز آرتروز ستون فقرات، مفاصل فاست دچار التهاب می‌شوند و با پیشروی بیماری، میزان تخریب غضروف و سایش استخوان‌ها بیشتر شده و درد ناشی از آن نیز شدت پیدا می‌کند. در ادامه، به علت درد شدید کمر، حرکت و انعطاف‌پذیری کمر کاهش پیدا می‌کند و شخص در حالت نشسته، ایستاده و حتی هنگام راه رفتن احساس کمردرد دارد. با گذشت زمان، در اطراف مفاصل فاست و حتی مهره‌های ستون فقرات، رشد زائده‌های استخوانی (استئوفیت) ایجاد می‌شود. این خارهای استخوانی ناشی از پاسخ طبیعی بدن به ناپایداری ستون فقرات شکل می‌گیرند و در واقع نتیجه تلاش بدن برای مقابله با آرتروز کمر هستند. بزرگ شدن استخوان‌ها به فرسایش و ساییدگی مفصل کمک می‌کند. این زائده‌های استخوانی به طور معمول با عبور از ساختارهای ستون فقرات، عصب‌ها را تحریک کرده و ممکن است منجر به تنگی کانال نخاعی و فشار بر روی عصب‌ها شوند. این مسئله ممکن است منجر به درد و علائم دیگری شود. باید توجه داشت که تشکیل زائده‌های استخوانی بخشی از روند طبیعی پیری است و به تنهایی درد ایجاد نمی‌کنند.
علل
سن
به طور کلی اغلب افراد مبتلا به آرتروز ستون فقرات، مردان و زنان بالای ۵۰ سال هستند.
آسیب دیدگی
مانند سایر انواع آرتروز مفصلی، در مواردی نیز افراد جوانی که در گذشته دچار آسیب دیدگی ستون فقرات شده اند، به آرتروز کمر مبتلا می‌شوند.
ژنتیک
بخش کوچکی از افراد مبتلا به آرتروز کمر نیز، با این بیماری به دنیا می‌آیند.
علائم
به طور کلی، علائم و نشانه‌های آرتروز مفصلی عبارتند از: التهاب، خشکی و درد مفاصل. در ستون فقرات، آرتروز کمر علائم زیر را ایجاد می‌کند:
- درد کمر که ممکن است گاهی خوب شود و گاهی شدت پیدا کند.
- خشکی کمر و ستون فقرات در صبح و هنگام بلند شدن از خواب و یا بعد از فعالیت کردن. این درد بعد از استراحت کردن و در برخی افراد بعد از ورزش کردن، کمتر می‌شود.
- درد، بی‌حسی یا حساسیت به لمس در گردن
- درد پایین کمر که تا باسن، کشاله ران و پاها انتشار می‌یابد.
- درد یا حساسیت به لمس درد شانه‌ها و بازوها ،لگن، درد زانو‌ها و پاشنه‌ی پاها
- احساس شنیدن صدای سایش مفاصل بر روی همدیگر
- احساس ضعف و بی‌حسی در دست‌ها و پاها
- محدود شدن دامنه‌ی حرکتی ستون فقرات و مشکل در خم کردن کمر و راه رفتن
- بدشکلی ستون فقرات
تشخیص
در صورت تجربه کمردرد شدید، مناسب است که به سرعت به یک پزشک متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید. در ابتدا، او سوالاتی درباره سابقه کمردرد شما و نحوه ظهور آن خواهد پرسید. حتماً به متخصص طب فیزیکی توضیح دهید که کمردرد شما چه زمانی آغاز شده است، در کدام شرایط بهتر یا بدتر می‌شود، مدت زمان کمردرد، و همچنین اقداماتی که تاکنون برای تسکین درد کمر انجام داده‌اید. همچنین، به پزشک خود اعلام کنید که در مورد هر بیماری یا مشکل دیگری که در حال حاضر یا در گذشته تجربه کرده‌اید، آگاه باشد.
پزشک در ابتدا کمر شما را معاینه می‌کند. ممکن است پزشک از شما بخواهد که برخی حرکات را انجام دهید تا دامنه‌ی حرکتی مفاصل شما را بررسی کند. علائم ناشی از آرتروز ستون فقرات و کمر با بسیاری از علائم ناشی از سایر مشکلات ستون فقرات مشابه است. بنابراین بسیار مهم و حیاتی است که احتمال ابتلا به سایر مشکلات و بیماری‌های ستون فقرات را نیز بررسی کند. بدین منظور، ممکن است لازم باشد آزمایشات و تست‌های تشخیصی مختلفی را انجام دهید، مانند: آزمایش خون، رادیوگرافی با اشعه ایکس، اسکن ام.آر.آی، سی.تی.اسکن، اسکن استخوانی و میلوگرام.
روش‌های درمان غیرجراحی آرتروز ستون فقرات
در صورتی که توسط متخصص طب فیزیکی تشخیص داده شود که شما به آرتروز ستون فقرات یا اسپوندیلوزیس مبتلا هستید، او می‌تواند روش‌های مختلف درمانی را برای شما توصیه کند. برخی از این روش‌ها عبارتند از دارودرمانی، فیزیوتراپی، ورزش، سرمادرمانی، گرمادرمانی و استراحت. اما مهم است به یاد داشته باشید که هیچ روش درمانی قطعی برای درمان کامل بیماری آرتروز کمر وجود ندارد. این روش‌ها به منظور کاهش درد و کنترل پیشرفت بیماری استفاده می‌شوند. برای انتخاب روش‌های مناسب، پزشک شما باید به شرایط خاص شما توجه کند و برنامه درمانی مناسبی را تعیین کند.
استراحت
در مواردی که درد ناشی از آرتروز ستون فقرات عود می‌کند و شدت می‌گیرد، استراحت کردن به کاهش درد بیمار کمک می‌کند.
دارودرمانی
برای کاهش درد و التهاب ناشی از آرتروز کمر از برخی داروها استفاده می‌شود.
فیزیوتراپی
- گرمادرمانی: استفاده از حوله‌ی گرم یا کمپرس آب گرم بر روی ستون فقرات موجب افزایش جریان خون و شل شدن عضلات شده و به این ترتیب درد را کاهش می‌دهد.
- سرمادرمانی: قرار دادن کمپرس سرد یا ماساژ با یخ بر روی قسمت‌های دردناک ستون فقرات، موجب کاهش التهاب و تورم و درد می‌شود.
- لیزرتراپی: متخصصین طب فیزیکی برای بیمارانی که به دنبال روش‌های درمانی جایگزین و مکمل برای تسکین در خود هستند از لیزرتراپی و مگنت‌تراپی استفاده می‌کنند.
- ورزش: ارائه‌ی برنامه‌ی ورزشی مخصوص برای تقویت عضلات کمر و تسکین درد ، بخش مهمی از درمان‌های معمول فیزیوتراپی است. برخی از ورزش‌های موثر برای ارتروز ستون فقرات و کمر عبارتند از: تمرینات کششی، تمرینات قدرتی و تمرینات هوازی.
- ماساژدرمانی: انجام ماساژدرمانی موجب کاشه درد ناشی از آرتروز کمر شده و با افزایش جریان خون، اسپاسم و گرفتگی عضلات را کاهش می‌دهد. توصیه می‌شود که ماساژدرمانی توسط فرد متخصصی انجام شود که به طور ویژه برای درمان و ماساژتراپی افراد مبتلا به آرتروز کمر آموزش دیده و مهارت دارد.
- تحریک الکتریکی عصب‌ها (TENS): در این روش از جریان الکتریکی بسیار ضعیفی برای کاهش میزان حساسیت عصب‌ها در اطراف ستون فقرات استفاده می‌شود. بیمارن در هنگام انجام این درمان تنها کمی احساس لرزش و گزگز می‌کنند. این روش در تمامی بیماران موجب تسکین درد نمی شود. تحریک الکتریکی عصب ممکن است در مطب پزشک انجام شود و یا ممکن ایت پزشک، خرید یونیت و دستگاه TENS را برای بیمار تجویز کند و دستورالعمل‌های استفاده از دستگاه در خانه را در اختیار بیمار قرار دهد.
- آب‌درمانی: آب درمانی، هیدرو‌تراپی یا ورزش‌درمانی در آب محیطی ایده‌آل برای ورزش کردن بیماران فراهم می‌کند چرا که فشار آب با نیروی گرانش زمین مقابله می‌کند و وزن فرد در آب کاهش یافته و فشار کمتری به مفاصل او وارد می‌شود. بیمارانی که از آرتروز کمر رنج می‌برند، معمولا نمی توانند حرکات ورزشی را روی زمین و در حالت معمول انجام دهند چرا که بر اثر وارد شدن فشار بر مفاصل آن‌ها، درد زیادی خواهند داشت. با قرار گرفتن در محیطی ایمن مانند آب، که وزن بدن را کاهش داده و از مفاصل بدن حمایت می‌کند، بیماران می‌توانند تمرینات قدرتی و استقامتی را انجام دهند. قرار گرفتن در آب همچنین این مزیت را دارد که آب در برابر حرکت بدن مقاومت می‌کند و این مقاومت آب موجب افزایش قدرت عضلات بدن می‌شود.
- درمان دستی (مانیپولاسیون): برای درمان علائم مزمن ناشی از آرتروز کمر و همچنین تسکین دردهای حاد کمر و گردن که به صورت دوره‌ای عود می‌کنند، انجام درمان‌های دستی (مانند مانیپولاسیون ویژه‌ی کایروپراکتیک یا استئوپاتیک) می‌تواند موثر باشد و توسط پزشک توصیه شود.