پارگی‌های ACL (رباط صلیبی جلویی) و PCL (رباط صلیبی خلفی) جزء شایع‌ترین آسیب‌دیدگی‌های زانو، خصوصاً در ورزشکاران، هستند. ACL و PCL دو عدد از چهار رباطی هستند که ثبات زانو را حفظ کرده و به آن امکان می‌دهند بدون رفتن به طرفین، به عقب و جلو حرکت کند. ACL (رباط صلیبی جلویی)، که در مرکز زانو و درست جلوی PCL (رباط صلیبی خلفی) قرار دارد، از جلو رفتن بیش از حد استخوان ساق (تیبیا) جلوگیری می‌کند، اما PCL از عقب رفتن بیش از حد آن جلوگیری می‌کند. این دو رباط به صورت ضربدری از روی یکدیگر عبور کرده، و در کنار MCL و LCL ثبات مفصل زانو را حفظ می‌کنند.
آسیب‌های وارده به رباط‌های صلیبی اغلب بیشتر کشیدگی رباط زانو هستند تا پارگی، البته این رباط‌ها دچار پارگی‌های جزئی و کامل نیز می‌شوند. معمولاً در مواردی که آسیب‌دیدگی شدید است، سایر رباط‌ها و غضروف‌های درون زانو نیز دچار آسیب می‌شوند.
هنگام مراجعه به کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی قصر، ما با انجام معاینه فیزیکی اولیه به خوبی نشان خواهیم داد که کدام رباط‌های درون و اطراف زانویتان پاره شده‌اند.
اکثر بیماران برای کشیدگی و پارگی رباط‌های صلیبی درمان فیزیوتراپی دریافت می‌کنند. متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی ما ورم و درد را با یخ، تحریک مغناطیسی، تزریق اوزون یا پی‌آرپی، لیزر درمانی و قرار دادن پا بالاتر از سطح بدن، درمان می‌کنند. ما با استفاده از تمریناتی به شما کمک می‌کنیم تا بتوانید زانویتان را دوباره به طور طبیعی حرکت دهید.
برای دریافت مشاوره و اطلاعات بیشتر درباره روش‌های طب فیزیکی و توانبخشی ما جهت درمان آسیب و پارگی رباط‌های صلیبی و نیز اطلاع از ساعات کار کلینیک می‌توانید با ما از طریق شماره‌های ۰۳۱۳۲۳۶۷۴۶۵ ، ۰۹۱۲۰۲۱۰۹۱۴ و ۰۳۱۳۲۳۳۰۳۸۲ تماس حاصل فرمایید.
چه چیزی باعث پارگی ACL یا PCL می‌شود؟
پارگی‌ها و کشیدگی‌های رباط صلیبی جلویی (ACL) و رباط صلیبی پشتی (PCL) عموماً در شرایطی رخ می‌دهند که مفصل زانو به طور ناگهانی پیچش می‌کند. این شرایط ممکن است رخ دهد زمانی که زانو به طور ناگهانی و با زور متوقف شده یا تغییر جهت می‌دهد، در حالی که پا همچنان به صورت عمود روی زمین است. آسیب‌های ACL، علاوه بر پیچش ناگهانی زانو، می‌توانند در هنگام تغییر جهت، چرخش، کاهش ناگهانی سرعت، فرودگاه نامناسب در هنگام پرش یا به دلیل برخورد مستقیم مانند تکل در فوتبال نیز رخ دهند.
اما، آسیب‌های PCL (رباط صلیبی خلفی) بیشتر زمانی اتفاق می‌افتند که جلوی زانو ناگهان و باقدرت با یک جسم برخورد کند یا زانو بیش از حد باز شود مانند برخورد زانو با داشبورد در هنگام تصادفات رانندگی. آسیب‌های ACL غالباً در هنگام ورزش رخ داده و لزوماً نیازمند برخورد فیزیکی نیستند، در حالی که آسیب‌های PCL بیشتر حاصل ضربات یا برخوردهای پرقدرت هستند.
پارگی‌های ACL و PCL چه علائمی دارند؟
عموماً هنگام پاره شدن ACL یا PCL، شخص دچار درد و ورم‌های جزئی تا شدید می‌شود. در آسیب‌های ACL (رباط صلیبی جلویی)، شخص درست بعد از وقوع آسیب‌دیدگی دچار زانو درد می‌شود، در حالی ورم زانو ظرف ۴ تا ۱۲ ساعت بروز می‌کند. در آسیب‌های PCL (رباط صلیبی خلفی)، درد در جلو یا طرف داخلی زانو احساس می‌شود.
در این حالت زانو دچار بی‌ثباتی شده و در طول فعالیت‌های ورزشی یا روزانه خالی می‌کند. به علاوه، شخص در ناحیه زانو دچار بی‌ثباتی یا کاهش حرکت نیز می‌شود.
اکثر پارگی‌های رباط، با یک صدای «تق» یا احساس خالی کردن زانو همراهند.
بی‌ثباتی زانو بیشتر در پارگی‌های ACL اتفاق می‌افتد تا پارگی‌های PCL.
پارگی ACL یا PCL چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص آسیب‌های رباط صلیبی جلویی (ACL) و رباط صلیبی پشتی (PCL) عموماً براساس تاریخچه پزشکی بیمار و ارزیابی بالینی انجام می‌شود. این ارزیابی شامل معاینه فیزیکی مفصل زانو است، که شامل لمس ناحیه آسیب‌دیده برای تشخیص ورم و آزمون حرکت و انعطاف‌پذیری مفصل است، که از طریق حرکت دادن پا در جهات مختلف انجام می‌شود. همچنین، پزشک سؤالاتی در مورد نحوه وقوع آسیب می‌پرسد تا بفهمد کدام حرکت باعث آسیب شده است و بر اساس آن، تشخیص دهد کدام یک از رباط‌ها آسیب دیده است. در برخی موارد، استفاده از تصاویر رادیولوژی و آزمایش MRI (ام‌آرآی) برای بررسی شدت آسیب و تشخیص آسیب‌دیدگی رباط‌ها یا غضروف‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. با انجام عکس رادیولوژی، می‌توان از عدم وجود شکستگی اطمینان حاصل کرد و با انجام MRI، میزان آسیب به منیسک‌ها و سایر غضروف‌ها را تشخیص داد.
درمان آسیب‌دیدگی رباط‌ها
درمان پارگی‌های ACL و PCL تا حدودی به میزان آسیب‌دیدگی و فعالیت‌هایی که عموماً انجام می‌دهید بستگی دارد. اگر به عملکرد کامل این رباط‌ها نیاز ندارید، دچار درد یا بی‌ثباتی قابل توجهی در ناحیه زانو نشده‌اید یا رباط‌ها کاملاً پاره نشده‌اند، نیازی به جراحی نخواهید داشت.
روش درمانی RICE
درمان اولیه آسیب‌دیدگی رباط‌ها شامل استراحت، استفاده از یخ و بالا بردن عضو آسیب‌دیده می‌شود. برخی از موارد پارگی جزئی رباط، بعد از چند هفته استراحت و سپس یک دوره توانبخشی، که برای تقویت زانو انجام می‌شود، شروع به بهبودی می‌کنند.
وسایل کمکی
در این شرایط، چوب زیر بغل، که بخشی از وزن بدن را از روی زانوی آسیب‌دیده برمی‌دارد و بریس که از زانو پشتیبانی می‌کند، برای بیمار تجویز می‌شود.
ورزش و فیزیوتراپی
فیزیوتراپی، که معمولاً بخشی از درمان است، باعث تقویت عضلات پشتیبان زانو و افزایش دامنه حرکتی می‌شود. متخصص طب فیزیکی ورزش‌های تقویت کننده عضلات چهار سر ران و باسن (مانند، انقباض عضلات چهار سر، بالا آوردن مستقیم پا، خم و راست کردن مفصل ران، تمرینات ایزومتریک چند زاویه‌ای چهار سر ران) را به بیماران آموزش می‌دهد.
لیزرتراپی
درمان با لیزر کم شدت (LLLT) درمانی انقلابی برای درد‌ها و آسیب‌های مزمن است، که در آن با استفاده از نیروی متمرکز نور به فرایند التیام آسیب و پارگی رباط‌های صلیبی شتاب داده می‌شود. سلول‌های آسیب‌دیده در واکنش به تماس با نور ترمیم شده، سلامت خود را دوباره به دست آورده و التیام می‌یابند.
اوزون‌تراپی
اوزون‌تراپی باعث ترمیم و سفت شدن ساختارهای شل شده و همچنین رباط‌ها و بافت‌های همبند دارای پارگی‌های جزئی می‌شود. پرولوزن چرخه درد و التهاب را متوقف کرده و باعث بهبود گردش خون، افزایش جریان خون حامل مواد مغذی و رسیدن آب به بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود. این وضعیت، محیط زانو را برای بهبودی آماده کرده و باعث افزایش دامنه حرکتی و کاهش درد زانو می‌شود.
پی‌آرپی (PRP)
پلاسمای غنی از پلاکت، ورزشکارانی که دچار پارگی جزئی رباط شده و به درمان‌های محافظه‌کارانه جواب نداده‌اند را به طور مؤثری درمان می‌کند. معمولاً، ورزشکاران تنها با یک تزریق پی‌آرپی قادر خواهند بود بعد از حدود ۱۲ هفته فعالیت‌های ورزشی خود را از سر بگیرند.
درمان‌های دستی
کایروپراکتیک تنها می‌تواند در طول دوره ریکاوری (بهبودی از درمان اصلی) یا در موارد آسیب‌دیدگی خفیف ACL (رباط صلیبی جلویی) مفید باشد. در درمان‌های کایروپراکتیک تجویز شده برای آسیب‌دیدگی رباط‌ها بر انجام تمرینات فیزیکی جهت بازیابی قدرت عضلات تمرکز نشده و متخصص طب فیزیکی تنها به کاهش یا تسکین التهاب زانوهایتان کمک می‌کند. در اینجا، از کمپرس یخ، اولتراسوند برای التیام بافت نرم استفاده می‌شود.
جراحی
بسته به شرایط بیمار، پزشک گاهی اوقات ممکن است جراحی را برای ترمیم یا بازسازی رباط‌های آسیب‌دیده توصیه کند. جراحی در مواردی ضروری است که رباط به طور کامل پاره شده باشد، درد و ناپایداری زانو شدید باشد یا برای حفظ سطح فعالیت‌های فیزیکی (مانند ورزشکاران) نیاز به کارایی کامل رباط وجود داشته باشد. جراحی رباط صلیبی جلویی (ACL) به طور معمول رایج‌تر است و هر دو نوع جراحی بیشتر برای بازسازی رباط‌های قطع شده انجام می‌شوند تا ترمیم رباط‌های موجود.
گذراندن یک دوره توانبخشی بعد از جراحی، برای دستیابی به بهبودی کامل ضروری است؛ دوره بهبودی از جراحی معمولاً طولانی مدت است. در برخی موارد، استفاده از بریس زانو بعد از آسیب‌دیدگی، ثبات زانو را بهبود بخشیده و به جلوگیری از تکرار آسیب نیز کمک می‌کند.