بیش از ۳۰ سال پیش، برای اولین بار ثابت شد که مقادیر کوچکی از تابش لیزر میتواند به تسکین درد و تسریع در بهبود آسیبدیدگی بافتهای بدن کمک کند. لیزر درمانی یک روش ایمن، راحت و بسیار مؤثر برای بهبودی بدن است. شدت عملکرد این نوع خاص از نور درمانی بسیار کم و ایمن است. به طوری که آن را با نور ضعیف آفتاب مقایسه کردهاند. از آن زمان به بعد، پیشرفتهای عظیمی در زمینه دانش بازسازی بیماران به دست آمده است و نور درمانی به یکی از راهکارهای برجسته برای بهبود آسیبدیدگی بافتها و تسکین درد تبدیل شده است.
در کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی قصر، متخصصین ما بر کاهش و حذف درد ناشی از بیماریها و مشکلات عضلانی و مفصلی از جمله آرتروز زانو، مچ دست و گردن و نیز مشکلات پوکی استخوان با بهرهگیری از یکی از قویترین روشهای لیزر درمانی تمرکز دارند و از این طریق به بیمارانمان کمک میکنند.مشاورین و دستیاران ما در این کلینیک هموار آماده پاسخگویی به پرسشهای شما درباره انواع روشهای طب فیزیکی ما میباشند. جهت اطلاع از ساعات کار کلینیک و رزرو نوبت میتوانید با ما از طریق شمارههای ۳۲۳۶۷۴۶۵-۰۳۱ و ۳۲۳۳۰۳۸۲-۰۳۱ تماس حاصل فرمایید.
لیزر درمانی چیست؟
واژه لیزر (LASER) در زبان انگلیسی مخفف عبارت «تقویت نور به روش گسیل القایی تابش» میباشد. نور معمولی شامل طول موجهای مختلفی است که در جهات متفاوتی منتشر میشوند. لیزر، بعضی از فرکانسهای خاص نور را تقویت و متمرکز میکند و به شکل پرتوهای موازی از یک طول موج خاص در میآورد.
اگرچه لیزرهای مختلف را میتوان تقریباً در هر کجا، از پوینترهای لیزری در کلاس درس گرفته تا لیزرهای جراحی در اتاقهای عمل مشاهده کرد، اما لیزرهایی که خاصیت درمانی دارند فقط منحصر به زمینههای پزشکی هستند. لیزرهای طبی قادرند انرژی را به زیر سطح پوست و به بافتهای عمقی آن برسانند و بدون آنکه آسیبی به بافت پوست وارد شود، به داخل آن نفوذ یا از آن عبور کنند. انرژی امواج نوری در داخل بدن با بافتها ارتباط متقابل برقرار کرده و تغییرات فیزیولوژیکی خاصی در درون سلولها ایجاد میکند که به این فرایند اصطلاحاً فوتوبایومدولیشن گفته میشود. اثرات و مزایای حاصل از این واکنشها شامل تسکین درد، کاهش التهاب، افزایش جریان خون و بهبودی سریعتر آسیبدیدگیها میباشد.
مزیت لیزر درمانی
مهمترین عامل در تعیین میزان کارآیی لیزر، توان خروجی دستگاه لیزرتراپی است که بر حسب میلیوات (mW) بیان میشود. دلایل اهمیت این شاخص عبارت است از:
- عمق نفوذ لیزر: هر چقدر توان لیزر بیشتر باشد، عمق نفوذ آن در بدن نیز بیشتر میشود و میتواند برای درمان آسیبدیدگی بافتهای عمقی بدن مورد استفاده قرار گیرد.
- دوره درمان: هر چقدر توان لیزر بیشتر باشد، دوره درمان با آن کوتاهتر خواهد بود.
- خاصیت درمانی لیزر: هر چقدر توان لیزر بیشتر باشد، از کارآیی بیشتری در درمان بیماریها و دردهای شدیدتر برخوردار خواهد بود.
بیماریهایی که از لیزر درمانی میتوان برای درمان آنها استفاده کرد
بیماریهای مفصلی
- آرتروز (استئوآرتروز)
- آرتروز روماتوئید (روماتیسم)
- درد پایین کمر
- درد گردن و سر درد
- آسیبدیدگیهای مینیسک زانو
- التهاب بورسهای مفصل شانه و لگن
- التهاب تونل کارپل و آسیبهای ناشی از دررفتگی مکرر مچ دست
- پارگی عضلات گرداننده شانه
- آسیبهای شانهها
- درد مفصل فک
- بیماری نرمی کشکک زانو (کندرومالاسی)
آسیبدیدگیهای بافتهای نرم بدن
- بیرونزدگی و فتق دیسکهای بینمهرهای
- بیماری خرابی و ساییدگی دیسکها
- التهاب تاندونها
- بیماری آرنج تنیسبازان و گلفبازان
- التهاب فاشیای پلانتار (پاشنه)
- کشیدگی عضلات از جمله کشیدگی عضله کشاله ران و پارگی عضلات همسترینگ
- کشیدگی لیگامنتها (رباطها)
- درد نقاط ماشهای (تریگر پوینت) میوفاسیال
- شکستگیهای مزمن که به طور عادی بهبود پيدا نمیکند
- زخمهای ناشی از دیابت در پاها
- زخمهای سیاهرگی
- ترمیم انتهای اندامهای قطعشده
دردهای عصبی
- درد عصب
- فشردگی اعصاب
- درد سیاتیک
- فیبرومیالژیا
- سندرم تونل کارپل
- نورالژی عصب سه قلو
کلاسهای مختلف لیزر درمانی
اگرچه سازمان غذا و دارو (FDA) و سازمان سلامت کانادا، چهار نوع مختلف لیزر (شامل کلاس ۱ تا کلاس ۴) را به طور رسمی تأیید کردهاند، اما فقط کارآیی لیزرهای نوع کمتوان از کلاس IIIb و پُرتوان از کلاس IV در درمان بیماریها به اثبات رسیده و سودمندی آنها برای سلامت بیماران ثابت شده است.
لیزر درمانی با لیزر کمتوان
از سالها قبل، لیزر کمتوان برای درمان انواع مختلف عوارض و بیماریها در انسان استفاده میشود. این نوع لیزر دارای توان خروجی در محدوده ۲۵ تا ۵۰۰ میلیوات است. عموماً به آن به عنوان “لیزر سرد” یا “لیزر درمانی کمتوان” (LLLT) نیز اشاره میشود. به دلیل توان خروجی بسیار کم، این لیزرها تنها قادرند به عمق حدود نیم سانتیمتر زیر پوست نفوذ کنند. زمان درمان با استفاده از این لیزرها معمولاً تنها یک تا دو ساعت است. لیزرهای سرد فقط برای درمان بیماریهایی که بافت پوست یا بخشی از زیر پوست را تحت تأثیر قرار دادهاند، مناسب است. به عنوان مثال، از این لیزرها میتوان برای درمان آسیبدیدگی رباطها و عصبهای سطحی در دست، پا، آرنج و زانو استفاده کرد. به طور کلی، لیزر درمانی کمتوان عملکرد ویژهای در درمان بیماریهای مفاصل، عضلات، اعصاب، استخوانها یا دیسکهای ستون فقرات ندارد، زیرا بسیاری از این ساختارها در عمق نسبتاً بزرگی زیر پوست قرار دارند. بنابراین، لیزر درمانی کمتوان به عنوان یک روش با قدرتهای محدود توسط استانداردهای مربوطه در نظر گرفته میشود.
لیزر درمانی پُرتوان
از لیزر پُرتوان میتوان علاوه بر تمامی بیماریها و عوارضی که به لیزر کمتوان پاسخ میدهند، برای درمان بیماریهای بسیار زیاد دیگری نیز استفاده کرد. از آنجا که لیزرهای پُرتوان قادرند تا عمق بیشتری از بافتهای بدن نفوذ کنند، بنابراین اغلب بافتهای عضلانی، لیگامنتها، تاندونها، مفاصل، اعصاب و پوست را میتوان به شکل مؤثر و کارآمدی با این نوع لیزر درمان نمود.
زمان عمل با این نوع لیزر هم نسبت به لیزر کمتوان به طور چشمگیری کاهش پیدا میکند. همان طور که قبلاً اشاره شد، برای اعمال یک دوز درمانی کافی از لیزر کمتوان (۲۵ تا ۵۰۰ میلیوات) به نواحی آسیبدیده بدن، به حدود ۶۰ تا ۱۲۰ دقیقه زمان نیاز است. در حالی که با استفاده از لیزر پُرتوان (۵۰۰ تا ۱۲۰۰۰ میلیوات) میتوان همین مقدار انرژی را در کسر کوچکی از این زمان تأمین نمود. در واقع لیزرهایی با توان ۱۲ وات میتواند یک دوز کامل درمانی از انرژی لیزر را در عرض فقط ۵ تا ۱۵ دقیقه به بسیاری از نقاط آسیبدیده در هر جای بدن برساند.
به طور خلاصه، از لیزر درمانی پُرتوان میتوان برای درمان بسیاری از عوارض و بیماریهای مختلف در زمان بسیار کوتاهتر و با نتایج بسیار بهتری نسبت به لیزر کمتوان، بهره گرفت.
سؤالات مطرح در مورد لیزرتراپی
آیا لیزر باعث درد و ناراحتی میشود؟ درمان با لیزر چه حسی برای بیمار دارد؟
در طول مدت عمل لیزر، بیمار هیچ گونه احساسی از لیزر نخواهد داشت و یا این احساس در حد بسیار ناچیزی خواهد بود. در بعضی مواقع ممکن است بیمار سوزش یا گرمی ملایم و غیر آزاردهندهای را در محل عمل احساس کند. نواحی محل درد و التهاب نیز ممکن است قبل از آنکه درد آن تسکین پیدا کند، کمی حساس شود.
آیا لیزر درمانی هیچ نوع خطرات و عوارض جانبی به همراه دارد؟
در طول بیش از ۲۰ سال که پزشکان در سراسر جهان از لیزر درمانی استفاده کردهاند، فقط چند مورد معدود از بروز عوارض جانبی در اثر لیزر گزارش شده است. در موارد نادری ممکن است بعضی از آسیبدیدگیهای کهنه یا دردهای مزمن به مدت چند روز بدتر شوند، چراکه پاسخ طبیعی بدن در بهبود آسیبدیدگیها، بعد از اعمال لیزر فعال و شدیدتر میشود.
هر جلسه لیزر درمانی چه مدت طول میکشد؟
طول جلسه لیزر درمانی معمولاً بین ۳ تا ۹ دقیقه است و به اندازه ناحیه محل درمان بستگی دارد.
بیمار هر چند وقت یک بار باید عمل لیزر انجام دهد؟
برای درمان بیماریهای حاد ممکن است لازم باشد که هر روز از عمل لیزر استفاده شود، به ویژه در صورتی که عارضه مربوطه با درد شدید همراه باشد. اما بیماریها و عوارض مزمن معمولاً به جلساتی که ۲ تا ۳ بار در هر هفته انجام میگیرد، بهتر پاسخ میدهند. با گذشت زمان و بهبودی بیشتر علائم بیماری، جلسات لیزر درمانی فقط یک بار در هفته و بعدتر فقط یک بار در هر ۲ هفته انجام میگیرد.
برای درمان یک عارضه به چند جلسه لیزر درمانی نیاز است؟
این به ماهیت عارضه مورد درمان بستگی دارد. برای بعضی از بیماریها ممکن است ۱ تا ۶ جلسه لیزر درمانی کافی باشد، اما عوارضی که حالت مزمن دارند ممکن است به ۱۰ تا ۱۵ جلسه (یا بیشتر) لیزر درمانی نیاز داشته باشد. حتی برای عوارضی از قبیل آرتروز شدید ممکن است لازم باشد که لیزر درمانی به صورت دورهای و مداوم ادامه پیدا کند تا در کنترل درد مؤثر واقع شود.
ظهور آثار و نتایج لیزر درمانی چه مدت طول میکشد؟
پس از جلسه اول لیزر درمانی، ممکن است تغییرات بهبودی در علائم بیماری خود را (معمولاً تسکین درد) تجربه کنید. در برخی موارد، تا چند جلسه بعد، هیچ تغییر قابل مشاهدهای رخ نمیدهد. این موضوع به هیچ وجه نشانگر عدم اثربخشی لیزر نیست، بلکه نتایج جلسات لیزر درمانی به صورت تجمعی و پیوسته رخ میدهد و اغلب پس از گذشت ۳ یا ۴ جلسه، نخستین نشانههای بهبود در علائم بیماری قابل تشخیص هستند.
آیا از لیزر درمانی میتوان همراه با سایر درمانها نیز استفاده کرد؟
بله! لیزر درمانی اغلب همراه با سایر روشهای درمانی از جمله درمان فیزیکی، درمانهای دستی و کایروپرکتیک، ماساژ درمانی، حرکت دادن بافتهای نرم، الکتروتراپی و حتی بعد از عملهای جراحی مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع سایر روشهای درمانی به صورت مکمل عمل میکنند و میتوان از آنها همراه با لیزر برای افزایش کارآیی و سرعت درمان استفاده کرد.