کندرومالاسی، یک عارضه است که می‌تواند تأثیرگذاری خود را بر روی هر مفصلی داشته باشد، اما شایع‌ترین نقطه بروز آن معمولاً داخل مفصل زانو است. در این عارضه، غضروف‌ها نرم‌تر از حد معمول می‌شوند و این نرمی غضروف می‌تواند در نتیجه فشار، پاره شده و به تکه‌های کوچکی تبدیل شود. در حالت‌های شدید، سطح استخوانی کشکک زانو ممکن است به سمت دیگر استخوان‌های زانو کشیده شده و درد و ناراحتی ایجاد کند. همچنین، تکه‌هایی از غضروف ممکن است درون مفصل شناور شوند و باعث رنجش سلول‌های سطحی بافت‌های پوشاننده درون مفصل گردند. به علاوه، به علت پاسخ به این عارضه، سلول‌های مفصل مایع بیشتری تولید می‌کنند که منجر به وجود یک عارضه به نام افیوژن یا تورم مفصل می‌شود.
کندرومالاسی زانو، افراد بالغ جوان‌تر را بیش از هر گروه سنی دیگر تحت تأثیر قرار می‌دهد. این عارضه در دوندگان، اسکی‌بازها، دوچرخه‌سواران، فوتبالیست‌ها و دیگر ورزشکارانی که مکرراً زانوی خود را تحت فشار فیزیکی قرار می‌دهند شایع است. این عارضه همچنین در افرادی که در کار خود باید مدت‌زمان‌های طولانی را بر روی زانوی بنشیند، شیوع بالایی دارد.
به منظور کاهش علائم ناخوشایند نرمی کشکک زانو، متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی قصر، زانوی شما را مورد بررسی قرار داده و شدت عارضه و میزان تأثیر آن بر روی دامنه‌ی حرکتی شما را مشخص می‌کنند. آن‌ها همچنین از بهترین روش‌های درمانی (مانند لیزر درمانی، تزریق اوزون، شاک‌ویو و تمرینات ورزشی مخصوص) به منظور افزایش قدرت و انعطاف‌پذیری مفصل زانو استفاده می‌کنند تا شما بتوانید بدون احساس گرفتگی یا ضعف در زانوی خود آن را حرکت دهید.
برای دریافت مشاوره و اطلاع از روش های طب فیزیکی و توانبخشی ما جهت درمان مشکل نرمی کشکک زانو میتوانید با ما از طریق شماره‌های ۰۳۱۳۲۳۶۷۴۶۵ – ۰۳۱۳۲۳۳۰۳۸۲ تماس حاصل نمایید.
کندرومالاسی یا نرمی کشکک زانو چگونه بروز می‌کند؟
سطح داخلی مفاصل بدن شامل یک بافت خاص به نام غضروف مفصلی است که استخوان‌های تشکیل‌دهنده‌ی هر مفصل را پوشانده است. این بافت شبیه به لاستیک است و در انتهای استخوان‌ها قرار دارد. با حرکت مفصل، غضروف نقش ضربه‌گیری را ایفا می‌کند و به استخوان‌ها اجازه می‌دهد به طور نرم و روان روی یکدیگر حرکت کنند.
در برخی از مواقع، غضروف درون مفصل نرم شده و پاره می‌شود. به این عارضه نرمی کشکک زانو گفته می‌شود. در این عارضه، غضروف توانایی خود را برای محافظت از انتهای استخوان‌ها به هنگام حرکت مفصل از دست می‌دهد. بنابراین انتهای دو استخوان بر روی یکدیگر کشیده شده و ایجاد درد می‌کنند.
علل ایجاد کندرومالاسی
آسیب‌های و اختلالات مختلفی می‌توانند باعث ایجاد کندرومالاسی (نرمی غضروف کشکک زانو) زانو شوند. نرمی کشکک زانو معمولاً در اثر آسیب، استفاده‌ی بیش از حد از زانو و عدم قرارگیری صحیح عضلات و استخوان‌های اطراف زانو ایجاد می‌شود. از جمله علت نرمی غضروف زانو می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:
- آسیب، به خصوص شکستگی یا دررفتگی کشکک زانو (کندرومالاسی می تواند علت نیمه دررفتگی کشکک زانو و یا دررفتگی کامل آن باشد)
- عدم تعادل و توازن عضلات اطراف زانو
- استفاده‌ی بیش از حد (خم کردن و چرخاندن زیاد مفصل) از مفصل زانو، به‌خصوص به هنگام ورزش کردن
- عدم قرارگیری صحیح عضلات و استخوان‌های اطراف زانو
- پارگی مینیسک زانو
- آرتریت روماتوئید و یا آرتروز زانو
- عفونت در مفصل زانو
- خونریزی مکرر در داخل مفصل زانو
- تزریق مکرر داروهای استروئیدی به درون مفصل زانو
علائم
از شایع‌ترین علائم کندرومالاسی می‌توان به درد مبهم در جلوی زانو و در پشت استخوان کشکک اشاره کرد. این درد ممکن است به هنگام بالا و پایین رفتن از راه‌پله‌ها شدیدتر شود. همچنین به هنگام نشستن طولانی‌مدت در یک موقعیت ثابت، این درد می‌تواند عود کند. برای مثال زمانی که شما به صورت ایستاده در حال تماشای یک فیلم بوده و یا برای مدت‌زمان‌های طولانی در خودروی خود یا هواپیما نشسته باشید، زانودرد شما تشدید خواهد شد.
نرمی کشکک زانو همچنین می‌تواند باعث “خالی کردن” و یا “گیرکردن” مفصل زانوی شما شود به این معنی که شما نمی‌توانید این مفصل را بیش از مقدار خاصی خم یا راست کنید. این علائم بیشتر زمانی بروز می‌کنند که شما زانوی خود را به طور مکرر خم می‌کنید، مانند زمانی که در حال پایین رفتن از راه‌پله هستید. در برخی از موارد، زانوی دردناک ممکن است دچار تورم شده و یا آب بیاورد.
کندرومالاسی می‌تواند باعث صدا دادن مفصل زانو به هنگام حرکت دادن آن شود. با این حال صدا دادن زانو همیشه بدین معنی نیست که شما به نرمی کشکک زانو مبتلا شده‌اید.
تشخیص
لازم است متخصص طب فیزیکی و توانبخشی از موارد زیر آگاه باشد:
- هر گونه شکستگی در استخوان کشکک زانو یا دیگر استخوان‌های این مفصل
- پیچ‌خوردگی زانو یا پارگی مینیسک‌های آن
- عمل جراحی قبلی بر روی مفصل زانو
- سابقه‌ی خونریزی یا عفونت در داخل مفصل زانو
- ابتلا به آرتروز زانو
پزشک سؤالاتی را در مورد محیط کاری و ورزش‌ها و فعالیت‌های تفریحی از شما خواهد پرسید. او زانوی دردناک شما را از نظر تورم، بدشکلی، حساسیت نسبت به لمس، مایعات موجود در آن، موقعیت استخوان کشکک و توازن کلی مفصل بررسی می‌کند.
با اینکه عکس‌برداری عادی با اشعه‌ی ایکس معمولاً نمی‌تواند کندرومالاسی را آشکار کند، می‌توان با استفاده از آن، دیگر علل ایجاد زانودرد را تشخیص داد. در صورتی که علائم شما بیش از حد شدید یا غیرطبیعی‌اند، ممکن است پزشک شما سی تی اسکن یا اسکن MRI برای زانو تجویز کند.
درمان
متخصص طب فیزیکی احتمالاً در ابتدا روش‌های درمانی بدون جراحی را به شما پیشنهاد می‌کند. از جمله این روش‌های درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استراحت
- پس از ورزش کردن، به حد نیاز برای رفع درد و تورم، بر روی مفصل خود از یخ استفاده کنید.
- از انجام ورزش‌های سنگین خودداری کنید.
- از زانو زدن و انجام ورزش اسکوات به‌کلی پرهیز کنید.
دارودرمانی
استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن برای رفع زانودرد و کاهش هر گونه تورم در ناحیه درد و همچنین استفاده از دیگر داروهای مسکن درد مثل استامینوفن می‌تواند به شما کمک کند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می‌تواند برای درمان هدایت‌شده و دقیق عارضه مفید باشد. در فیزیوتراپی روش‌های درمانی خاصی ارائه می‌شوند که بیمار می‌تواند از آن‌ها استفاده کند. برای مثال، آب‌درمانی یکی از روش‌های درمانی است که از جمله مزایای آن می‌توان به این مورد اشاره کرد که در این روش می‌توان بدون فشار آمدن بر روی زانو، آن را ورزش و تمرین داد و عضلات ران را نیز تقویت کرد. می‌توان برای سفت یا شل کردن برخی عضلات خاص نیز از روش بیوفیدبک استفاده کرد. یکی از مزایای تمامی این روش‌های درمانی، عدم وجود عوارض جانبی در آن‌هاست. درمان‌های دستی و ماساژدرمانی نیز می‌توانند برای عارضه‌ی شما مفید باشند. متخصصین طب فیزیکی از روش‌هایی چون لیزردرمانی، تحریک مغناطیسی، پی آر پی (PRP)، اوزون‌تراپی و شاک‌ویو نیز به‌عنوان روش‌های درمانی جایگزین برای بهبودی وضعیت نرمی کشکک زانو استفاده می‌کنند.
کلسیم، مواد معدنی و ویتامین‌ها به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل و مناسب می‌توانند به روند بهبودی کمک کرده و از ایجاد آسیب‌های بیشتر جلوگیری کنند.
بریس
استفاده از چسب زانو، بریس یا زانوبند مخصوص می‌تواند به حفظ استخوان کشکک در موقعیت خود کمک کند.
ورزش و تمرینات درمانی
شروع یک برنامه‌ی ورزشی می‌تواند به شما در تقویت عضلات اطراف زانو کمک کند.
عمل جراحی
عمل جراحیدر صورتی که روش‌های غیرجراحی برای درمان مشکلات زانو با شکست مواجه شوند و عمل جراحی لازم باشد، مطالعات نشان می‌دهند که اکثر افراد با نتایج این عمل راضی هستند. با برداشتن غضروف آسیب‌دیده از طریق عمل جراحی، معمولاً درد زانو کاهش می‌یابد و عملکرد زانو بهبود می‌یابد.
پیشگیری
شما میتوانید با جلوگیری از ایجاد آسیب در زانو و عدم استفاده‌ی بیش از حد از این عضو، خطر ایجاد کندرومالاسی را کاهش دهید. برای این کار میتوانید راهکارهای زیر را نیز در نظر داشته باشید:
- قبل از شروع فعالیت ورزشی، بدن خود را گرم کرده و تمرینات کششی انجام دهید.
- تمریناتی را برای تقویت عضلات پا در اطراف زانو انجام دهید، به خصوص عضلاتی در ران پا که به آن‌ها عضلات چهار سر ران گفته می‌شود.
- شدت برنامه‌ی ورزشی و تمرینات خود را به‌طور تدریجی افزایش دهید. هیچ‌وقت به بدن خود فشار نیاورده و شدت تمرینات را به‌طور ناگهانی زیاد نکنید.
- از کفش‌های راحت و مناسب استفاده کنید که با شکل پا و ورزش موردنظر شما همخوانی داشته باشند. مشکلات مربوط به تعادل و توازن پا می‌توانند خطر آسیب به زانو را افزایش دهند. از پزشک خود در مورد کفی‌های طبی که می‌توانند به اصلاح این مشکلات کمک کنند سؤال کنید.
- اگر ورزش‌هایی چون اسکی یا فوتبال را انجام می‌دهید، از پزشک خود در مورد وسایل مخصوص که می‌توانند به کاهش خطر آسیب‌های زانو کمک کنند سؤال کنید.
- اگر به علت شغل خود، به صورت مکرر بر روی سطوح سخت بر روی زانوی خود می‌نشینید، حتماً از پدهای نرم مخصوص زانو استفاده کنید.