درون مچ دست و در طرف کف دست، یک کانال باریک به نام تونل کارپال وجود دارد که قطر آن حدود اندازه انگشت شست شما است. این کانال توسط استخوان‌ها و رباط‌های مچ دست احاطه شده است و از طریق آن عصب‌هایی عبور می‌کنند. این عصب‌ها به عنوان عصب‌های اصلی دست و ۹ تاندونی که به انگشتان شما متصل شده‌اند و مسئول خم شدن انگشتان هستند، در این کانال حفاظت می‌شوند. کشیدگی این تاندون‌ها منجر به تورم آن‌ها می‌شود و در نتیجه، فشار بر روی عصب‌های اطراف ایجاد می‌شود که باعث علائمی مانند درد، کاهش حساسیت و ضعف دست می‌شود. خوشبختانه، در اکثر موارد افرادی که به سندرم تونل کارپال مبتلا می‌شوند، درمان‌های غیرجراحی منجر به کاهش درد و رفع کاهش حساسیت یا گزگز دست می‌شوند و بیماران می‌توانند از دست و مچ دست خود به طرز طبیعی استفاده کنند.
در صورتی که شما به طور مداوم علائم سندرل تونل کارپال را دارید و این وضعیت در زندگی روزانه‌ی شما (از جمله خواب شما) اختلال ایجاد کرده است، لازم است به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا وضعیت شما را ارزیابی کند، مشکل شما را تشخیص دهد و درمان شما را آغاز کند. در صورتی که این وضعیت را نادیده بگیرید و برای درمان ان اقدام نکنید، می‌تواند به آسیب عصبی و عضلانی منجر شود. در صورتی که نمی‌خواهید تحت عمل جراحی قرار گیرید یا خطر بروز عوارض جانبی برخی تزریقات که در مچ دست انجام می‌شود را قبول کنید، می‌توانید با کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی قصر تماس بگیرید. ما در این کلینیک روشهای درمانی جایگزین برای سندرم تونل کارپال را ارائه می‌دهیم. ما با استفاده از روش‌هایی همچون پلاسمای غنی از پلاکت، اولتراسوند، TMS، اوزون‌تراپی و سایر روش‌ها، سندرم تونل کارپال را درمان می‌کنیم.
متخصصین ما قبل از شروع درمان، به طور کامل وضعیت شما را ارزیابی می‌کنند و با توجه به نتایج این معاینات و ارزیابی‌ها، یک برنامه‌ی درمانی اختصاصی برای شما در نظر می‌گیرند. لطفا برای اطلاع از این که کدام یک از روشهای درمانی ما برای شما می‌تواند موثر باشد و یا برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد این درمان‌ها و چگونگی تاثیرگذاری آن‌ها، از طریق شماره‌های ۰۳۱۳۲۳۶۷۴۶۵ – ۰۳۱۳۲۳۳۰۳۸۲ با ما تماس حاصل فرمایید.
علل بروز سندرم تونل کارپال
وارد کردن فشار بیش از حد به تونل کارپال در مچ دست موجب می‌شود که عصب مدیان در مچ دست تحت فشار قرار بگیرد و یا اصطلاحا گیر کند. این وضعیت موجب بروز علائم بسیاری در مچ دست، دست و انگشتان می‌شود، از جمله این که، مچ دست درد می‌گیرد، دست و انگشتان کارایی کامل خود را از دست می‌دهند و دچار بیحسی و گزگز می‌شوند.
انجام کارهایی مانند حرکت دادن مکرر مچ دست و یا شکستگی مچ دست می‌تواند باعث بروز سندرم تونل کارپال شود، چرا که در این وضعیت‌ها، تاندون‌ها و بافت‌ها متورم می‌شوند و در نتیجه عصب مدیان تحت فشار قرار می‌گیرد. چاقی، بارداری و احتباس آب در بدن از دیگر علل بروز سندرم تونل کارپال هستند. برخی از افراد به طور مادرزادی دارای کانال تنگ‌تری در مچ دست خود هستند که این موضوع موجب می‌شود بیش از دیگران مستعد بروز سندرم تونل کارپال باشند. سایر عواملی که می‌توانند در این موضوع دخیل باشند عبارتند از پرکاری تیروئید، دیابت، روماتیسم مفصلی و وجود تومور یا کیست.
عموماً فرض بر این است که سندرم تونل کارپال به دلیل استفاده مداوم از صفحه کلید کامپیوتر ایجاد می‌شود، اما در واقع در اکثر موارد، این عارضه ناشی از ترکیب چندین عامل مختلف است که باعث فشار به مچ دست می‌شوند. همچنین، انجام فعالیت‌ها و حرکات تکراری با مچ دست نیز می‌تواند منجر به بروز این عارضه شود.
علائم
سندرم تونل کارپال در ابتدا به درد مچ دست که به تدریج زیاد می‌شود، آغاز می‌شود. این درد به تدریج به سمت کف دست یا به سمت ساعد گسترش پیدا می‌کند.
علائم اصلی سندرم تونل کارپال عبارتند از:
- درد مچ دست که تا بازو و شانه‌ها منتشر می‌شود.
- احساس گزگز و بیحسی (خواب رفتن) در دستها و انگشتان، خصوصا انگشت شست دست
- احساس آن که انگشتان شما متورم هستند (حتی در صورتی که انگشتان ظاهرا متورم نباشند).
- ممکن است قدرت انگشتان کاهش یابد و شخص به دفعات مکرر اجسام را از دست خود بیاندازد.
- در موارد بسیار شدید، ممکن است شخص نسبت به سرما و گرما در دست خود حسی نداشته باشد.
- احساس سوزش، گزگز و خارش در کف دستها
سایر علائم شایع سندرم تونل کارپال عبارتند از:
- احساس گزگز و سوزن‌سوزن شدن یا بیحسی در کف دست و انگشتان، خصوصا در انگشت شست و انگشت اشاره و بعد از آن احتمالا در انگشت چهارم (انگشتری). این حالت هرگز در انگشت کوچک ایجاد نمی شود.
- احساس گزگز دست اغلب صبح‌ها بعد از بیدار شدن از خواب و همچنین در زمان‌هایی احساس می‌شود که شخص سعی دارد چیزی مانند گوشی تلفن یا روزنامه را در دست بگیرد.
- بسیاری از افراد برای برطرف کردن این علائم، دستان خود را تکان می‌دهند تا حالت گزگز برطرف شود. اما با مرور زمان و پیشرفت سندرم تونل کارپال، گزگز کف دست و انگشت شست، دائمی و همیشگی می‌شوند.
- درد تیرکشنده در مچ دست که ممکن است تا بازو و شانه‌ها انتشار یابد. همچنین ممکن است درد مچ دست به سمت کف دست و انگشتان منتشر شود، خصوصا اگر شخص کاری پرفشار یا فعالیتی با حرکات تکراری دست انجام داده باشد. این درد معمولا در سمت کف دست احساس می‌شود.
- احساس ضعف در دستها و احتمال افتادن اجسام از دست.
درمان
برای درمان سندرم تونل کارپال باید در ابتدا عاملی که باعث بروز این وضعیت شده است برطرف شود و سپس عصب‌هایی که تحت فشار قرار گرفته‌اند، آزادسازی شوند تا دست و مچ دست، کارایی قبلی خود را مجددا بازیابد. روش معمول برای درمان سندرم تونل کارپال، تزریق کورتیکاستروئید در مچ دست و بستن آتل به مچ می‌باشد که این روش، اولین اقدام درمانی است که صورت می‌گیرد. روشهای فیزیوتراپی برای درمان سندرم تونل ارپال عبارتند از:
درمان دستی
درمان دستی شامل روشهای جااندازی مفصل‌ها و تکنیک‌های پیشرفته‌ی ماساژ می‌شود. با به کار بردن این روش، کارایی عضلات ساعد و مچ دست بهبود پیدا می‌کند.
ورزش
انجام تمرینات کششی و تمرینات تقویتی می‌تواند بهبود وضعیت بیومکانیکی مفصل مچ دست را به همراه داشته باشد. آموزش به بیمار درباره نحوه انجام فعالیت‌ها و همچنین قرارگیری صحیح بدن در حالات مختلف نیز می‌تواند منجر به کاهش فشار وارد شده به دست و مچ دست در محیط خانه و محل کار شود. به عنوان مثال، نحوه کار با کامپیوتر باید بهبود یابد و از انجام حرکات مشابه و تکراری در طول کار خود خودداری شود.
بریس
در صورت نیاز از مچ‌بند طبی و یا آتل‌های مخصوص برای بی حرکت کردن مچ دست استفاده می‌شود.
روشهای درمانی در فیزیوتراپی
- اولتراسوند: برای افزایش روند بازسازی بافت ، افزایش جریان خون و انتقال داروها به بدن از راه پوست
- لیزرتراپی با لیزر کم‌توان (لیزر سرد): در این روش از نور بسیار قوی و متمرکز به صورت اشعه تک‌موجی استفاده می‌شود. این روش درمانی بدون درد است و تاثیر بسزایی در کاهش درد بیمار دارد.
- تحریک مغناطیسی: برای کاهس تورم، التهاب و درد
- پی آر پی (PRP): این یک روش غیرجراحی و معمول برای درمان سندرم تونل کارپال است. PRP به عنوان یک جایگزین بسیار موثر و کارآمد به جای داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) تزریق می‌شود. این روش به عنوان جایگزینی برای جراحی و خصوصا در مواردی به کار می‌رود که با وجود استفاده از روشهای درمانی معمول، بیمار بهبودی پیدا نکند.
- اوزون‌تراپی: در این روش از اثرات درمانی بسیار قوی گاز اوزون، برای درمان انواع درد‌های مربوط به سیستم عصبی و از جمله سندرم تونل کارپال استفاده می‌شود. روش اوزون‌تراپی نوعی روش درمان به سلول‌های بنیادی به روش طبیعی می‌باشد که موجب تحریک بدن برای بازسازی خود و آغاز روند ترمیم و احیای بافت در بدن می‌شود.
پیشگیری
هیچ راهکاری که ثابت شده باشد از بروز سندرم تونل کارپال پیشگیری می‌کند وجو ندارد، اما شما می‌توانید با رعایت موارد زیر، از میزان فشار وارد شده به به دست و مچ دست خود بکاهید:
- هنگام در دست گرفتن اشیا فشار زیادی به انگشتان خود نیاورید. اغلب افراد در هنگام انجام کارها، فشار بیش از اندازه‌ای به انگشتان خود وارد می‌کنند. برای مثال اگر کار شما صندوق‌داری است، می‌توانید دکمه‌های صندوق پول را با فشار کمتری بزنید. در صورتی که برای مدت زمان زیادی می‌خواهید مشغول نوشتن باشید، مداد یا خودکاری ضخیم‌تر در دست بگیرید که محل دست گرفتن آن نرم باشد و جوهر آن نیز روان باشد تا فشار زیادی به دست خود نیاورید. بدین صورت شما مجبور نیستید که خودکار را محکم در دست بگیرید و آن را روی کاغذ فشار دهید.
- به دستان خود با دوره‌های استراحت منظم فرصت دهید. به صورت متناوب کار خود را متوقف کنید و برای چند لحظه انگشتان و مچ دست خود را کشیده و خم کنید. اگر امکان دارد، در حین انجام کار، دست خود را به صورت متناوب تعویض کنید. در صورتی که نوع کار شما باعث لرزش دستان یا نیاز به استفاده از فشار زیاد باشد، بازه‌های استراحت میان کار باید بیشتر باشند.
- به حالت دستان خود توجه کنید. سعی کنیم مچ دست خود را به طور کامل به سمت بالا یا پایین خم نکنید. بهترین حالت این است که مچ دست در یک حالت راحت و آزاد باشد. در صورتی که با صفحه کلید کار می‌کنید، سعی کنید ارتفاع مچ دست شما با آرنجتان یکی باشد یا کمی از آن کمتر باشد.
- حالت قرارگیری بدن خود (هنگام نشستن و ایستادن) را اصلاح کنید. اگر حالت قرارگیری بدن شما مناسب نباشد و مرتبا قوز کنید، شانه‌های شما به شمت جلو خمیده می‌شوند. زمانی که شانه‌ها در این حالت قرار می‌گیرند، عضلات گردن و شانه کوتاه می‌شوند وبه عصب‌های گردن فشار وارد می‌کنند. این وضعیت می‌تواند متعاقبا به مچ دست و انگشتان نیز اثر بگذارد.
- دستان خود را گرم نگه دارید. در صورتی که در محیطی سرد کار می‌کنید، احتمال بروز درد و خشکی در دستان و مچ دستان شما زیاد است. در صورتی که نمی توانید دمای محیط را کنترل کنید، دستکش‌های بدون انگشت دست کنید تا دست و مچ دست خود را گرم نگه دارید.